در دومین بخش از نگاه موشکافانه به تکنولوژی محصولات فونیکس، قصد داریم به سیستم پیشرفته دستیار راننده (Advanced driver-assistance system) یا همان ADAS بپردازیم. پیشرفت تکنولوژی در صنعت خودرو، علاوه بر ابزارهای ایمنی، به عنوان دستیاری برای رانندگان تبدیل شده تا ضمن افزایش لذت رانندگی، این فرآیند را از همیشه ساده‌تر کند. در این مجموعه مطالب با هدف اختصار و ایجاد بستری مناسب برای مطالعه دقیق، تکنولوژی یاد شده را به سه دسته «رادارهای نقطه کور»، «رادارهای خطی» و «رادارهای کروز کنترل هوشمند» طبقه بندی کرده‌ایم و در این مقاله قصد داریم به نخستین دسته بپردازیم.

هوشیاری خودروهای فونیکس در زمان دید ناکافی

شما چقدر با این جمله موافق هستید؟ "چیزی که از وجود آن بی‌اطلاع هستید، نمی‌تواند به شما آسیب برساند!" ممکن است از وجود بیماری خود بی خبر باشیم، به پزشک مراجعه نکنیم و همین موجب آسیب ما خواهد شد. چنین وضعیتی در هنگام رانندگی هم می‌تواند صادق باشد که در واقع همان نقطه کور است. نواحی اطراف خودرو که با وجود نگاه کردن به طرفین و توجه به آینه‌ها کماکان از دید ما خارج است.
از دوران پیدایش خودرو، «نقطه کور» چالش بزرگی برای رانندگان بوده و باید با آن کنار می‌آمدند. اما راهکارهای موجود، هیچوقت به اندازه کافی خوب نبودند تا اینکه یک بار دیگر، تکنولوژی به کمک بشر آمد.

رادارهای نقطه کور، هزینه یا سرمایه‌گذاری؟

رادارهای نقطه کور، به بخشی از سامانه همیار راننده (ADAS) اشاره دارد که موانع و خطرهای خارج از زاویه دید را پوشش می‌دهد. ممکن است در نگاه اول سیستم‌های نقطه کور، صرفا در جایگاه کالای لوکس به نظر برسند. اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این رادارها تقریبا به اندازه کمربند ایمنی، یک پیشرفت بزرگ در ایمنی خودرو هستند و خودروسازانی مانند فورد، تسلا، آئودی و بی‌ام‌و هم در همین راستا، سیستم‌های مانیتورینگ نقطه کور را به عنوان یک ارتقاء مهم ارائه می‌کنند.

اغلب وقتی در یک خیابان عریض یا بزرگراه رانندگی می‌کنیم، نگاهمان به جاده است و در بیشتر موارد به نقاط کور فکر نمی‌کنیم. از سوی دیگر، عوامل مختلف دیداری و شنیداری در خارج یا فضای خودرو نظیر گفتگو یا تابلوهای تبلیغاتی وجود دارند که می‌توانند به پرت شدن حواس ما از این نقاط، دامن بزنند. تعریف کلاسیک نقطه کور در رانندگی، اشاره دارد به فاصله‌ای که ترافیک عبوری از طرفین خودرو، زاویه تحت پوشش آینه‌های جانبی را رد کرده ولی هنوز به نقطه قابل مشاهده مستقیم برای راننده نرسیده باشد. در چنین حالتی، اقدام به تغییر لاین می‌تواند بسیار پرمخاطره باشد و استفاده از راهنما هم برای جلوگیری از تصادف احتمالی، کافی نیست. اما فناوری تشخیص نقطه کور با استفاده از حسگرهایی در کنار و پشت خودرو، همواره پشت سر و ترافیک عبوری از کنار خودرو را ردیابی می‌کند و به رانندگان از وجود وسایل نقلیه عبوری در نقاط کور در دو طرف وسیله نقلیه هشدار می دهد. یک فناوری به‌روز که خودروهای تیگو8پرو، تیگو7پرو، آریزو6پرو و اف‌ایکس از مجموعه محصولات فونیکس به آن مجهز هستند.

آمارها چه می‌گویند؟

تغییر لاین و گردش به چپ از عوامل اصلی تصادف مرتبط با نقطه کور است.

نتایج یک بررسی که در مجله Traffic Injury Prevention منتشر شده به تأثیر سیستم‌های نظارت بر نقاط کور در تصادفات مربوط به تغییر لاین پرداخته است. این مطالعه نشان داد که نرخ وقوع تصادف در تغییر خط با خودروهایی که نظارت بر نقطه کور فعال دارند، 14 درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، موسسه بیمه ایمنی بزرگراه‌ها (ایالات متحده) برخی از آمارهای مربوط به تشخیص نقاط کور را منتشر کرد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد استفاده از سیستم‌های نقطه کور، نرخ تصادفات جانبی و مقابل توسط خودروها تا 11 درصد کاهش یافته است. این نتایج حاکی از کاهش 23 درصدی تصادفات منجر به جراحت بر اثر تغییر لاین، کاهش 7 درصدی در نرخ خسارت به سایر وسایل نقلیه و کاهش 9 درصدی نرخ جراحات وارده به افراد در وسایل نقلیه دیگر است. همچنین داده‌های انجمن بین‌المللی علوم ترافیک و ایمنی (ایالات متحده) نشان می‌دهد که تغییر خطوط باعث حدود 17 درصد از برخوردهای شدید است.

طبعا با توجه به شرایط خاص رانندگی در ایران و عوامل تاثیرگذار مختلف بر آن، در صورت بررسی آماری، تفاوت معنادارتری را به دنبال رواج سیستم‌های نقطه کور، شاهد خواهیم بود.

تشخیص نقطه کور (BSD)

همانطور که گفته شد، یکی از موارد شایع در تصادفات رانندگی به وجود وسیله نقلیه دیگر در نقطه کور راننده مربوط است و حتی رانندگان مجرب هم از بروز آن در امان نیستند. اما رادار تشخیص نقطه کور (Blind Spot Detection) در چنین موقعیت‌هایی به کمک راننده می‌آید و در صورت وجود وسیله نقلیه در آن نقطه، روی آینه‌ جانبیِ همان سمت به راننده هشدار می‌دهد تا از تغییر ناگهانی لاین خود اجتناب کند.

دستیار تغییر لاین (LCA)

می‌توان حالتی را متصور شد که راننده متوجه هشدار روی آینه جانبی نشده است یا در فاصله کوتاهی از تصمیم برای تغییر لاین، می‌خواهد برای این کار اقدام کند. در صورتی که طی همین مدت، وسیله نقلیه دیگری در نقطه کور خودرو قرار گرفته باشد، صدای راهنمای خودرو قطع می‌شود، صدای هشدار دستیار تغییر لاین (Lane Change Assist) به گوش می‌رسد و روی کلاستر (صفحه کیلومتر) خودرو مشاهده می‌شود تا راننده آگاه شده و برای تغییر لاین درنگ کند.

هشدار ترافیک مجانب عقب (RCTA)

یکی دیگر از خطرات بالقوه برای رانندگان، مربوط به زمانی است که قصد دارند با دنده عقب از پارک خارج شوند و دید خوبی ندارند. در این وضعیت، عبور وسیله نقلیه دیگر از مسیر می‌تواند عاملی برای تصادف باشد. خودروهای فونیکس با بهره‌مندی از رادار هشدار ترافیک عبوری در عقب خودرو (Rear Cross Traffic Alert) در صورت نزدیک شدن وسیله نقلیه دیگر به راننده هشدار می‌دهند و مانع از بروز حادثه می‌شوند.

هشدار موقع باز کردن درب‌ها (DOW)

آخرین رادار از مجموعه رادارهای نقطه کور هم با پایش فضای اطراف، در هنگام باز کردن درهای خودرو اقدام به هشدار می‌کند. رادار Door Opening Warning وسیله‌ای که در حال نزدیک شدن است را تشخیص داده و با اعلام هشدار، از بروز برخورد جلوگیری می‌کند.

سرعت عکس العمل یک راننده، می تواند در شرایط مرگ و زندگی یک دنیا تفاوت ایجاد کند و پاسخی برای پرسش بنیادین «بودن یا نبودن» باشد. اینجاست که سیستم‌های نظارت بر نقاط کور، کاربرد و ارزش خود را نشان می‌دهند. این سامانه با توجه به هشدارهای صوتی و تصویری و امکان آگاه کردن رانندگان از موانع، کارکرد موثرتری نسبت به آینه‌ها دارند. سامانه نقطه کور با نظارت مداوم بر نقاط کوری که در حین رانندگی قادر به دیدن آنها نیستیم، به طور خودکار می‌توانند تصادفات جاده‌ای را به حداقل برساند. بهره‌مندی از رادارهای نقاط کور پیرامون خودرو، بخشی از مجموعه ADAS و یکی از جلوه‌های تکنولوژی در خودروهای فونیکس است. وجود این قابلیت‌ها به شایع‌ترین عوامل منجر به وقوع حادثه پایان می‌دهد و رانندگی توأم با آرامش خاطر را برای راننده و سرنشینان فراهم می‌کند. در قالب مطالب آتی به تشریح سایر ابعاد سیستم همیار راننده خواهیم پرداخت.