ایران خودرو دیزل، پس از سپری کردن یک دهه بحرانی، در حال بازگشت به روزهای پر رونق خود است. این شرکت که در سال‌های گذشته با بدهی‌های فراوان و با سختی خود را زنده نگه داشته بود، حالا اولین اتوبوس درون شهری تمام الکتریکی خود را رونمایی کرده است.

اتوبوس تمام برقی ایران خودرو دیزل که با نام ای آتروس (e Atros) شناخته می‌شود، بر پایه اتوبوس دیزلی جدید این شرکت، یعنی آتروس C1230 طراحی شده است. اتوبوسی که به گفته ایران‌خودرو دیزل بر پایه پلتفرم و شاسی اختصاصی این شرکت طراحی شده است.

نکته حائز اهمیت در طراحی ای آتروس، پروسه کوتاه طراحی آن است. ایران خودرو دیزل، ای آتروس را در بازه زمانی یک ساله طراحی کرده و طراحی و نمونه سازی نمای بیرونی آن در مدت شش ماه و توسط متخصص‌های جوان این شرکت اجرا شده است. این نمونه با بالاترین دقت و کم‌ترین اتلاف سرمایه و قطعه ساخته شده است.

ایران خودرو دیزل در طراحی نمای بیرونی ای آتروس تلاش کرده المان‌ها و هویت‌های بصری جدیدی ایجاد کند که مانند یک امضا در محصولات آتی این شرکت نیز استفاده شود. با این حال به نظر می‌رسد ایران خودرو دیزل برای طراحی نمای داخلی، به ویژه کابین راننده، با حداقل‌ها به دنبال آماده کردن پروژه بوده و در این بخش جای دفاعی باقی نمی‌گذارد. هر چند استفاده از تکنولوژی‌های روز در این بخش قابل تقدیر است. در ای آتروس، به جای استفاده از آینه‌های کناری، شاهد استفاده از دوربین هستیم که تصویر آن در نمایشگر‌های عمودی داخل کابین دیده می‌شود. ویژگی دیگر استفاده از صفحه کیلومتر دیجیتالی است که اطلاعات مربوط به باتری‌ها نیز در آن نمایش داده می‌شود.

بر اساس آنچه مدیرعامل ایران خودرو دیزل اعلام کرد، در بخش باتری‌ها و موتورهای اتوبوس تمام برقی ای آتروس، از شرکت چینی CHTC کمک گرفته شده است. هنوز به طور دقیق از سوی ایران خودرو دیزل اعلام نشده این اتوبوس به چند موتور الکتریکی مجهز شده است، اما توان آن 475 اسب بخار و گشتاور آن 3500 نیوتن‌متر اعلام شده است. ظرفیت باتری‌های ای آتروس نیز 350 کیلووات ساعت اعلام شده است.

این اعداد به ای آتروس اجازه می‌دهد تا با ظرفیت کامل مسافر حدود 250 تا 300 کیلومتر را با هر شارژ بپیماید. این در حالی است که میزان پیمایش با هر شارژ و با ظرفیت کم‌تر می‌تواند به عددی حدود 400 کیلومتر نیز برسد. بر اساس اطلاعاتی که به اتومبیل فارسی رسیده ، اتوبوس‌های فعال در شهر تهران، در پرکارترین روزهای خود مسافتی بین 180 تا 220 کیلومتر را طی می‌کنند. در صورتی که این اعداد درست باشند، ای آتروس به سادگی می‌تواند نیاز کامل یک روز خطوط اتوبوس شهر تهران را پاسخ دهد. این در حالی است که ظاهرا برای شارژ کامل باتری‌های اتوبوس درون شهری ای آتروس به 4 ساعت زمان نیاز است.

یکی از چالش‌های پیش روی ایران خودرو دیزل، محل جانمایی باتری‌های آن است که در قسمت بالای ای آتروس تعبیه شده است. بر اساس گفته‌های جواد توسلی مهر، مدیرعامل ایران خودرو دیزل، این جانمایی نگرانی در خصوص واژگونی ای آتروس را افزایش می‌داد که البته در تست‌های انجام شده روی آن، حتی در زاویه 30 درصد هم واژگون نشده است.

امروزه شهرهای مدرن و پرترافیک مانند پکن که با مشکل آلودگی هوا مواجه هستند، به دنبال حل این معظل با روی آوردن به وسایل نقیله الکتریکی هستند. بر اساس آماری که مدیرعامل ایران خودرو دیزل ارائه داد، برای رسیدن به سرانه اتوبوس الکتریکی شهر پکن، باید 3000 دستگاه اتوبوس الکتریکی در ناوگان حمل و نقل عمومی شهر تهران داشته باشیم. عددی که این شرکت ادعا می‌کند در مدت سه سال می‌تواند آن را تولید و تامین کند. با این حال شرکت‌های دیگری نیز در ایران در حال آماده سازی اتوبوس‌ درون شهری تمام برقی خود هستند.

بر اساس بررسی‌های انجام شده، استفاده از اتوبوس برقی ایران خودرو دیزل برای جایگزینی ناوگان فرسوده حمل و نقل شهری، منجر به کاهش مصرف سوخت سالانه ۴۰ هزار لیتر به ازای هر دستگاه اتوبوس با میانگین پیمایش ۸۰ هزار کیلومتر در سال و همچنین کاهش انتشار سالانه ۲.۳ تن گاز آلاینده به ازای هر اتوبوس خواهد شد. در صورت سرمایه گذاری برای خرید اتوبوس‌های تمام برقی، نیمی از سرمایه‌گذای با هزینه‌ای که برای تامین سوخت پرداخت می‌شود جبران خواهد شد.

افرون بر ویژگی‌های فنی ای آتروس که نسبت به تقاضای موجود برای آن بیش‌تر است، جواد توسلی‌مهر از قیمت پایین‌تر آن به میزان 20 درصد نسبت به نمونه‌های خارجی خبر داده است. حال با وجود اتوبوس درون شهری تمام برقی ای آتروس و گزینه‌های پاک دیگری که توسط سایر شرکت‌ها معرفی می‌شود، انتظار می‌رود علاوه بر کاهش آلودگی کلانشهر‌ها، مشکل کمبود اتوبوس‌های فعال در ناوگان حمل و نقل عمومی نیز برطرف شود.