چهارشنبه هفته گذشته بود که گروه بهمن با برگزاری مراسمی با حضور اصحاب رسانه و خبرنگاران از لوگو و لوگوفونت جدید خود پرده برداشت و هویت بصری تازه خود را به نمایش گذاشت. این هویت بصری شامل لوگو و لوگوفونت فارسی و انگلیسی کلمه «بهمن» است که قرار است در محصولات جدید، تبلیغات، فضای مجازی و … مورد استفاده قرار گیرد. به گفته بهمن موتور این لوگو نشان دهنده سرازیر شدن بهمن در ارتفاعات است.

از آنجایی که لوگوی جدید قرار است در محصولات گروه بهمن استفاده شده و به عنوان نمادی برای شناسایی این خودروساز بخش خصوصی قرار گیرد، بر آن شدیم تا این لوگوی جدید را مورد واکاوی قرار داده و نکاتی مهم و قابل تامل در مورد آن را به مخاطبان به اشتراک بگذاریم.

آیا لوگوی جدید گروه بهمن یک کپی ضعیف است؟

بررسی لوگوی جدید را با تصویر زیر شروع می‌کنیم. تصویر زیر اسکرین‌شاتی از وبسایت Next Tattoos است. این وبسایت در زمینه ارائه‌ طرح‌های خلاقانه و متفاوت برای تتو در قسمت‌های مختلف بدن فعالیت می‌کند و این طرح را نیز به عنوان طرحی مینیمال با الهام گرفتن از شکل هندسی مثلث ارائه کرده است.

ناگفته پیدا است که اگر این طرح از وسط به صورت عمودی برش خورده و به دو قسمت تقسیم شود و سپس این دو بخش چند میلی‌متر از هم فاصله بگیرند، دقیقا همان لوگوی جدید گروه بهمن به دست خواهد آمد.

اما ماجرا تنها به تصویر فوق و وبسایت نکست تتوز خلاصه نمی‌شود. تصویر زیر نمونه دیگری از همین طرح است که توسط وبسایت Spread Shirt روی انواع مختلف لباس شامل تیشرت، هودی و … چاپ شده و به فروش می‌رسد. این وبسایت در حوزه فروش لباس و چاپ طرح‌های خلاقانه متنوع و حتی طرح‌های سفارشی فعالیت می‌کند. باز هم این طرح اگر به صورت عمودی از وسط برش خوردن و دو قسمت آن از هم فاصله بگیرد همان لوگوی جدید گروه بهمن به دست می‌آید.

این مساله نشان می‌دهد که طراحان لوگوی جدید در گروه بهمن یا پیمانکاری که این لوگو را طراحی کرده است، یا به صورت تصادفی چنین طرحی را خلق کرده (خوشبینانه‌ترین حالت) و یا با کپی برداری از طرح‌های فوق به این طرح رسیده‌اند. اما نکته مهم‌تر این است که اگر این طرح بدون کپی کاری از طرح‌های فوق خلق شده است، تنها کافی بود که نسخه اولیه آن در بخش Image موتور جست‌و‌جوی Google بارگذاری شده و تصاویری که از نظر بصری مشابه آن هستند پیدا شود. بدین ترتیب طراح به راحتی می‌توانست اطمینان حاصل کند که این طرح قبلا توسط طراح دیگری ایجاد نشده و یا کپی طرح دیگری نیست.

البته این مساله تنها متوجه شخص طراح لوگو نیست. بلکه این وظیفه مدیران مربوطه در شرکت بهمن موتور است که تحقیقات لازم برای جلوگیری از چنین شباهت‌های غیر قابل انکاری را انجام دهند.

از منظری دیگر می‌توان لوگوی جدید گروه بهمن را ترکیبی از لوگوی کوپرا (بخش خودروهای اسپرت و مسابقه‌ای شرکت خودروسازی سئات اسپانیا) و لوگوی معروف آدیداس دانست. اگر فرم بیرونی و Out Line لوگوی کوپرا را در نظر گرفته و سه خط موازی آدیداس را در قالب این فرم قرار دهیم باز هم به طرح فعلی لوگوی جدید گروه بهمن می‌رسیم.

نگاه فنی به لوگوی جدید گروه بهمن

اما اگر بخواهیم لوگوی جدید گروه بهمن را از بعد فنی مورد بررسی قرار دهیم، باید گفت که این لوگو تداعی کننده فرمی شبیه عضلات سیکس پک (عضلات ۶ گانه شکم که در ورزشکاران و بدن‌سازان حرفه‌ای به صورت برجسته دیده می‌شود) است. در واقع به نظر می‌رسد که این لوگو قصد القای حس قدرت را دارا است.

اگر این لوگو در اندازه بسیار بزرگ دیده شود می‌تواند حس قدرت را به خوبی منتقل کند اما زمانی که این لوگو در ابعاد کوچک در جلوپنجره، درب صندوق و غربیلک فرمان استفاده شود، در القای حس قدرت ناتوان خواهد بود و از این هدف به وضوح فاصله می‌گیرد. البته این احتمال وجود دارد که هدف گروه بهمن از طراحی چنین لوگویی، القای حس قدرت نبوده باشد اما این طرح را می‌توان به راحتی الهام گرفته از عضلات شکم یک ورزشکار حرفه‌ای با هدف القای حس قدرت دانست.

جدا از این مساله، نحوه نصب و قرارگیری این لوگو روی محصولات فعلی و آتی بهمن موتور نیز چالش بزرگی به نظر می‌رسد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌شود، محل قرارگیری لوگو در جلوپنجره و غربیلک فرمان فیدلیتی فرم مستطیل (یا شبه مستطیل) دارد که البته این بخش در دیگنیتی به شکل دایره است.

بنابراین گروه بهمن یا قصد دارد لوگوی‌ جدید را داخل فضای دایره‌ای و مستطیل شکل فعلی قرار دهد که نتیجه آن از نظر بصری به طرز قابل توجهی ناهماهنگ و البته ناممکن است و یا باید جلوپنجره و قاب وسط غربیلک فرمان را مورد بازطراحی قرار دهد. این باز طراحی شاید ساده و آسان به نظر برسد اما ساخت قالب‌های جدید و رفع خطاها و باگ‌ها فرآیندی زمان‌بر و نیازمند صرف هزینه بالایی است.

با این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که در زمان طراحی لوگوی جدید گروه بهمن، ملاحضه خاصی برای سهولت نصب روی خودروهای مختلف در نظر گرفته نشده است. این در حالی است که طراحی لوگوی جدید به شکلی که کم‌ترین تغییرات در بخش‌های مختلف خودروها (جلوپنجره و غربیلک فرمان) را طلب کند فرآیند پیچیده‌ای نخواهد بود و تنها کافی است که در زمان ایده‌پردازی برای طراحی لوگو و تعریف معیارها و خطوط قرمز، پارامتر «هم‌خوانی با هندسه محل نصب لوگو در خودرو» نیز در نظر گرفته شود.

در پایان انتظار می‌رود که شرکت‌های خصوصی بزرگ و نامداری چون گروه بهمن که بزرگ‌ترین خودروساز بخش خصوصی کشور است، بررسی‌های کارشناسانه و دقیق، افکارسنجی و نظرسنجی از رسانه‌ها و گروه‌های دارای صلاحیت و سایر اقداماتی از این دست را پیش از تغییرات بسیار مهمی مانند خلق هویت بصری جدید که می‌تواند در عملکرد آینده و حتی حیات یک مجموعه صنعتی و تولیدی بزرگ تاثیرگذار باشد به عمل آوردند. امیدواریم که صنعت خودروی کشور بتواند در مسیری حرکت کند که رعایت اصول و استانداردهای اولیه برای مشتریان و مخاطبات، آرزوی بزرگی نباشد.