روسیه به عنوان یکی از کشورهای صاحب صنعت در دنیا و یکی از همسایگان ایران، همیشه به عنوان یکی از شرکای ایران در بلوک شرق مطرح است. در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی به علت نزدیکی شاه به آمریکا و غرب روسیه در بازار کشورمان چندان فعال نبود. بعد از انفلاب اسلامی و تحریم‌های غرب علیه ایران، روسیه به عنوان یک همسایه استراتژیک به شمار می‌رفت، فروپاشی شوروی و چند پاره شدن کشور همسایه باعث شد تا ایران دیگر همسایه دیوار به دیوار فدراسیون روسیه نباشد اما این به معنی سردی روابط نبود. در دوره ریاست جمهوری دولت‌های نهم و دهم و پس تحریم‌های شدید علیه ایران، روسیه به عنوان یک همکار استراتژیک روابط نزدیکی را با کشورمان برقرار کرد. یکی از همکاری‌های ناموفق دو کشور در زمینه خودروسازی بود. ارسال ناموفق سمند به کشور روسیه و جمهوری های جدا شده از شوروی نمونه‌ای از این همکاری ناموفق به شمار می‌رود. در اواخر دهه هشتاد شمسی ایران و نیاز ایران به تحول در صنعت حمل و نقل عمومی بحث خودروهای ون برای جا‌به‌جایی مسافران به میان آمد، یکی از گزینه های واردات خودرو در این دسته روسیه بود، روسیه در ساخت خودروهای بزرگ و نظامی مهارت خاصی دارد از همین رو ون تولیدی در یکی از کارخانه های روسیه که سابقه تولید خودروهای نظامی را داشت انتخاب شد.

سرمایه‌گذاری که رشد نکرد
ون GAZel از میان ون‌های تولیدی شرکت گاز (GAZ) روسیه انتخاب شد. طبق توافق میان ایران خودرو و گاز روسیه بنا بر این شد تا سالانه 10 هزار دستگاه در ایران تولید شود و در مرحله اول ون‌ها به صورت CBU و بعد از یک سال با تولید 50 درصد قطعات این خودرو در ایران ما بقیه قطعات به صورت CKD وارد ایران شود.

نارضایتی مردم و عدم تولید
پس از واردات تعدادی از ون‌های عزال رد سال 1386 به ایران و ارسال به نقاط مختلف کشور و واگذاری آن به برخی تاکسیرانان مشکلات فنی گریبان‌گیر صاحبان این خودروها شد. این خودروها مخصوص آب و هوای روسیه با سرمای منفی 20 تا 30 درجه بود، در حالی که در ایران به غیر از چند شهر در شمال غربی کشور هیچ شهری این دما را تجربه نمی‌کند، بلکه ایران دمای بالای 50 درجه و شرجی را در جنوب کشور و خوزستان دارد. خدمات پس از فروش ضعیف و عدم مطالعه دقیق باعث شد بسیاری زا تاکسیرانان با خرید این خودرو در جنوب کشور با مشکلات اساسی رو‌به‌رو شوند به طوری که در اهواز کار به اعتراض و نامه نگاری رسید. عدم شناخت مکانیک‌کار ها با خودروهای ون و این خودرو روسی باعث شد تا روند تولید غزال با کندی‌ مواجه شود. در همان سال سازمان استاندارد و پلیس راهنمایی و رانندگی توافق کردند تا از پلاک کردن خودروهایی با آلایندگی بالا جلوگیری به عمل آید، همین امر باعث شد تا سازمان استاندارد میزان آلایندگی خودروها را معین کند و غزال در لیست خودروهای آلاینده قرار گرفت و در آن قانون بنا بر این بود خودروها از سال 88 تولیدشان متوقف شود، بر همین اساس غزال روسی هنوز جدی در ایران تولید نشده بود که تولید آن متوقف شد.

مشخصات غزال
این ون روسی از پیشرانه 2.5 لیتری با قدرت 140 اسب‌بخار بهره می‌برد، این پیشرانه 4 سیلندر خطی به غزال اجازه می‌داد تا حداکثر سرعت 150 گیلومتر‌بر‌ساعت را تجربه کند. گیربکس استفاده شده در این اتومبیل دیفرانسیل عقب، 5 سرعته دستی بود. ترمز جلو دیسکی و ترمز عقب کاسه‌ای تعبیه شده‌بودند. ظرفیت این ون 11 سرنشین و ظرفیت باک آن 65 لیتر بود. طول این ون شهری 5490 میلی‌متر و عرض آن 2075 میلی‌متر طراحی و ساخته شده‌بود.

سابقه غزال در روسیه
اولین ون ساخت شرکت گاز روسیه مربوط به سال 1938 است. نام این ون گاز55 بود. تا سال 1950، 12 هزار دستگاه از آن در سراسر شوروی تولید شد. اما ون مورد توجه در آن سال‌های شوروی اتومبیلی به نام "پاز" بود، پاز در نوع خود پیشرفته و به نوعی پدر غزال‌های دهه 90 میلادی به شمار می‌آید. در سال 1993 اولین ون شرکت گاز به شکل امروزی تولید شد و در نمایشگاه مسکو 1994 به نمایش گذاشته‌شد، این ون برای استفاده پلیس روسیه طراحی و ساخته شده بود. یک سال بعد اولین گاز غزال تولید شد و در سال 1995 به تولید انبوده رسید. انواع مختلفی از آن ساخته شد. حتی این ون زمانی به عنوان آمبولانس نیز تولید و تجهیز شده است. نسخه‌ای که به ایران آورده شد فیس لیفت غزال اولیه بود که از سال 2002 در بازار روسیه تولید و عرضه شده‌بود، هرچند در ایران با استقبال مواجه نشد و تولید آن خیلی زود متوقف شد. این ون شهری در سال 2010 میلادی برای دومین بار فیس لیفت شد و نام آن به "غزال بعدی" تغییر نام داد، غزال هم اکنون در روسیه به عنوان سرویس مدرسه، آمبولانس، ون پلیس و تاکسی استفاده می‌شود. آخرین نسخه از غزال سال 2017 به بازار فدراسیون روسیه عرضه شده است.