از کپیکاری تا هویت مستقل
از دو سال گذشته شرکتهای خودروسازی چینی به طور قابل ملاحظهای به طراحی خودروهای خود توجه کرده و تمرکز بیشتری بر طراحی محصولاتی با یک زبان طراحی داشتهاند. این شرکتها توانستهاند با استفاده از طراحان خارجی و ایجاد موقعیتهای بهتر در صنعت خودروسازی چین به طراحی محصولات خود نفس تازهای ببخشند. شرکتهای خودروسازی در چین سعی کردند تا با ایجاد فضای بهتر و باز گذاشتن دست طراحان و ایجاد خلاقیت، به درجه بهتری از طراحی برسند. تغیبرات بزرگ در بازار چین و تنوع سلیقهها و همچنین در رقابت با خودروسازان بینالمللی، باعث شده این شرکتها سعی کنند تا از کپیکاری محصولات دور شده و طراحیهای مخصوص به خود را داشته باشند. یکی از شرکتهای پیشگام در صنعت خودروسازی چین شرکت جک است، این شرکت از اولینهایی بود که به طراحی خودرو توجه ویژهای کرده و مرکز طراحی را در خارج از مرزهای چین ایجاد نمود. این شرکت از 14 سال پیش در فکر طراحی زبان طراحی مخصوص به خود بوده و برای این امر برنامهای بلند مدت را برای خود در نظر گرفته و تاکنون سه نسل از زبان طراحی را بر روی محصولات خود پیاده سازی کرده است.
ایجاد یک مرکز طراحی در خارج از مرزهای چین
در سال 2003، بازار خودروهای سدان چین به رونق افتاد و جک تصمیم گرفت در این بازار برای خود نامی دست و پا کند. بر خلاف دیگر خودروسازان چینی در آن زمان جک توجه خود را بر طراحی خودرو متمرکز کرد و در سال 2005 اولین مرکز طراحی خودرو را در هیفی چین راه اندازی کرد و بعد از آن توجه خود را به سمت ایتالیا برد و اولین مرکز طراحی خارجی را در مهد طراحی اتومبیل ایتالیا در تورین ایجاد کرد.
تصور ذاتی از ایتالیا این است که بعد از رنسانس هنرمندان ، نقاشان و مجسمه سازان در ایتالیا پرورش یافتند و این کشور به یکی از پیشگامان طراحی در دنیا بدل شد. ایتالیا همچنین از دیرباز تاکنون از طراحان خودرو برجستهای نیز برخوردار بوده و تورین شهر طراحان خودرو در ایتالیا به حساب میآید.
در سال 1899 تورین اتومبیل که بعدها به فیات تغییر نام داد، شرکت خود را در شهر تورین ایجاد کرد و بزرگترین طراحان ایتالیایی را جذب کرد، جک برای ارتقای خود و پیمودن مسیر طراحی حرفهای اولین مرکز طراحی خود در خارج از چین را در همین شهر بنا کرد. جک در سال 2006 بعد از ایجاد دو مرکز طراحی در هیفی و تورین، سومین مرکز طراحی خود را در توکیو ژاپن ایجاد کرد تا بتواند از تجربههای قطب طراحی شرق آسیا نیز بهره ببرد از همین رو دپارتمان طراحی جک در توکیو نیز راه اندازی شد تا جک در غرب و هم در شرق دنیا از طراحان استفاده لازم را ببرد.
جک از آغاز در صنعت خودروهای سنگین فعال بود و مراکز طراحی این شرکت در ابتدا در حوزه طراحی خودروهای سنگین فعال بودند و بعد از آن این شرکت فعالیت طراحی خود را به سمت طراحی خودروهای سواری برده تا بتواند در این حوزه نیز پیشرفت لازم را داشته باشد.
خودروسازان ژاپنی در حوزه طراحی خودرو بسیار سختگیر بوده و طراحی اتومبیلها در این منطقه جغرافیایی خاص این منطقه بوده و به حوزه محدود میشود. سرنخ این طراحی در ژاپن را میتوان در مدلهای K-car پیدا میشود و این امر دست جک را در طراحی اتومبیل به سبک شرق آسیا باز میکند.
پس از 14 سال تلاش در حوزه طراحی خودرو
تورین، توکیو و هیفی سه مرکز طراحی و فعالیت پرتلاش این سه شرکت در حوزه طراحی باعث شده است تا جک آماده ایجاد یک زبان طراحی مخصوص به خود شود. حالا بعد از 14 سال جک یک موسسه مدل سازی ایجاد کرده که زیر نظر مرکز طراحی جک در چین فعالیت میکند و در کنار آن یک موسسه تحقیقاتی نیز ایجاد شده تا در یک برنامه مدون با سه مرکز طراحی هیفی، تورین و توکیو همکاری کند. جک با استفاده از این سه مرکز طراحی قصد ندارد یک یا دو مدل ستاره ایجاد کند زیرا در بازار تجاری چین نمیتوان با تعدادی کمی از مدلهای خاص بازار را در دست گرفت از همین رو جک در فکر ایجاد یک خانواده از محصولات با زبان طراحی مخصوص به خود است.
نسل اول طراحیها در جک
جک در سالهای گذشته توانسته خودروهای سواری خود را به خوبی گسترش دهد. اولین اتومبیل سواری برند جک در سال 2007 کراساوور بود و این شرکت آن را Rein نامید. این اتومبیل با همکاری شرکت Swiss Eagle شکل طراحی شد و ویژگیهای بدنه آن بر اساس مدل آن سالهای هیوندای سانتافه شکل گرفته بود. در این مقطع زمانی به نظر میرسد جک هنوز تلاش واقعی برای طراحی مخصوص به خود را آغاز نکرده و این کراساوور یک نمونه از کپیکاریهای این شرکت به حساب میآید. نسخه اولیه Rein تا سال 2011 تولید و نسخه فیسلیفت آن تنها دو سال تولید و در سال 2013 از خط تولید جک خارج شد.
بعد از تجربه Rein در شرکت جک این شرکت با تکمیل کردن سبد محصولات خود به سمت تولید خودرو سدان رفته و بنابراین سعی کرد اولین مدل از محصولات خود در این سگمنت را به بازار عرضه کند. طراحی این اتومبیل از سال 2008 با همکاری با شرکت پینیفارینا ایتالیا شکل گرفت و در سال 2009 توجوی یا J3 را راهی بازار کرد.
قبل از سال 2010 هنوز مرکز طراحی تورین جک توانایی طراحی خودرو مستقل را نداشت و جک ترجیح داد برای طراحی اتومبیل از یک شرکت مستقل خارجی برای طراحی بهره ببرد و از همین رو پینیفارینا ایتالیا را برای همکاری در طراحی J3 انتخاب کرد. جک با استفاده از طراحان پینیفارینا سعی کرد، اصالت طراحی را برای خود به ارمغان بیاورد، هرچند طراحی J3 آنچنان منحصر به فرد نبود، اما جک از طراحی آن رضایت داشت.
در سال 2009 جک سعی کرد خط تولید خود را گسترش دهد از همین رو J5 را با همکاری طراحان ایتالیا طراحی و به بازار عرضه کرد. در واقع در آن زمان J5 به عنوان سدان سایز بزرگ این شرکت به حساب میآمد و به تکمیل شدن سبد محصولات این شرکت کمک بسیاری کرد.
در سال 2012 جک استراتژی خود را تغییر داد و سعی کرد در دو دسته خودروهای عمومی و خانوادگی به بازار عرضه کند. دفتر مرکزی این شرکت سعی کرد با ایجاد تعاریف خاص برای محصولات خود ارتباط بهتری بین تولید و مراکز طراحی در سه نقطه در جهان ایجاد کند.
ذائقه بازار چین در سال 2013 به کل تغییر کرد و فروش خودروهای کراساوور در چین به طور فزایندهای بالا رفت، جک برای عقب نماندن از بازار کراساوورهای چین و با توجه به مراکز طراحی خود که حالا قویتر از گذشته شده بودند، سعی کرد با ذائقه بازار همراه شده و اولین کراساوور خود را با نام S5 روانه بازار کند. جک S5 اولین تمرین طراحی مستقل مراکز طراحی این شرکت بود و به عنوان اولین محصول این شرکت در خارج از بازار چین به حساب میآید این اتومبیل در سال 1394 وارد بازار ایران شد و تاکنون شرکت کرمان موتور به عنوان شریک ایرانی جک توانست بیش از 70,000 دستگاه از آن را تاکنون به فروش برساند. جک S5 به عنوان محبوبترین کراساوور چینی در بازار ایران به شمار میآید.
دیگر محصول سدان جک که از طراحی مستقل این شرکت بهره میبرد، A30 یا جک J4 است. این اتومبیل در سال 2013 طراحی و به عنوان جدیدترین محصول سدان این شرکت به حساب میآید که از نظر طراحی و امکانات بالاتر از J5 قرار گرفته و به طور معمول کد 4 در محصولات جک آغاز یک راه طراحی جدید را به بازار القا میکند. J4 در واقع حاوی اولین زبان طراحی خاص شرکت جک بوده و نسل اول زبان طراحی جک با آن شکل گرفت هرچند تا استقلال کامل فاصله زیادی داشت.
در سالهای 2014 و 2015، جک بر اساس اولین طراحی مستقل کراساوورهای خود و البته استقبال خوب از جک S5 در بازار جهانی، دو مدل دیگر بر اساس طراحی آن به بازار عرضه کرد. جک S3 و پس از آن جک S2 دو مدلی بودند که به بازار عرضه شدند و در واقع همانطور که از اسم گذاری آنها مشخص است، مدلهای کوچکتر جک S5 هستند. در این مقطع زمانی جک هنوز به طراحی واحدی برای خانوادههای کراساوور خود نرسیده بود و صرفا طراحان این شرکت به این نتیجه رسیده بودند که میتوانند با تغییر در اندازه طراحیها مدلهای دیگری از این خانواده را به بازار عرضه کنند.
شکل گیری زبان طراحی خاص جک در مدلهای کراساوور
در آوریل سال 2014 جک اولین کانسپت کراساوور را با نامSC-9 رونمایی کرد. جک SC-9 مفهومی در واقع معرفی زبان طراحی خاص جک برای خودروهای کراساوور آینده این شرکت بود و از ویژگی اصلی آن میتوان به جلوپنجره خاص سمبل شاخ گاو آن اشاره کرد که در واقع حرکت رو به جلو این شرکت از جلوپنجره ذوزنقهای به این سمبل اشاره کرد.
جک در ادامه ارتقا طراحی محصولات خود در دو محصول S7 و A60 از زبان طراحی جدیدی بهره گرفت، از این زمان دومین زبان طراحی جک شناخته شد و در فیسلیفت سال 2016 جک A60 این زبان طراحی تکامل و جزئیات آن نیز بیشتر مشخص شد. با توجه ویژه مدیران جک بر طراحی اتومبیل وظایف سه مرکز طراحی جک سنگینتر شده و مدیران این شرکت از طراحان آن انتظار دارند تا با استفاده از زبان طراحی خاصتر از گذشته مشتریان این خودروسازی را به مشتریان وفادار جک تبدیل کنند.
شرکت خودروسازی جک امروز اهمیت تعریف یک محصول را به خوبی درک کرده است. بنابراین مرکز طراحی تورین کار طراحی بر جک S4 را بر همین مبنا آغاز کرد. هرچند احساس میشد که تیم طراحی جک دچار تکرار شده و باید راه جدیدی در طراحی را آغاز کند.
تغییر در ساختار طراحی قبلی، ریسک بزرگ طراحان جک
Daniele Gaglione مدیر مرکز طراحی جک در تورین ایتالیا معتقد است اگر میخواهید یک اتومبیل را به انسان وصل کنید باید روح به آن اضافه کنید و این از طریق طراحی تحقق مییابد. او تا قبل از این برای آلفارومئو کار کرده و علاقه خاصی به این برند دارد. در این برند قبل از ساخت هر اتومبیلی کل تیم میدانند هدف و ماموریت شرکت برای طراحی این اتومبیل جدید چیست و این روند در جک نیز در حال پیاده شدن است.
جک S4 آخرین خودرویی است که از نظر طراحی جک تغییرات اساسی در آن ایجاد کرده و پایان سال 2018 آن را رونمایی کرد و در واقع با رونمایی از جک S4 المانهای جدیدی به زبان طراحی این شرکت اضافه شد. تیم طراحی این اتومبیل را Daniele، Marco Saino، Paolone، Giancarlo و Wladimir در مرکز طراحی جک در شهر تورین برعهده داشتهاند.
در فلسفه طراحی دانیل، نسبت بدنه و چهره بصری از اهمیت بالایی برخوردار است و مشتریان امروز درک بهتری از محصولات نسبت به گذشته داشته و سلیقه آنها برای انتخاب یک اتومبیل ارتقا یافته است بنابراین رقابت اصلی امروز در صنعت خودروسازی بر سر امکانات اتومبیل نیست بلکه بر سر طراحی اتومبیل است. در طراحی جک S4 اصلیترین تغییرات مربوط به خطوط کناری اتومبیل بوده و عقب خودرو نیز به طور کامل نسبت به زبان طراحی گذشته این شرکت تغییر یافته است.
ولادیمیر زیر نظر دانیل مرحله تحقیقات طراحی جک S4 را برعهده داشته است و در پروژه طراحی این اتومبیل به ویژگیهایی همچون سقف صاف، ستون شیبدار C و ستونهای دو طرف که در وسط آن خمیدگی ایجاد شده است اشاره کرد.
از دیگر اعضای تیم طراحی پروژه جک S4 مارکو ساینو است که از زمان ورود به این شرکت در سال 2011، عضو بخش CAS مرکز طراحی تورین بوده و به عنوان طراح کامپیوتری فعالیت داشته است. مارکو در واقع وظیفه تطابق ظاهر طراحی شده با مهندسی و نیازهای فنی اتومبیل را در این پروژه برعهده داشته است.
در تیم طراحی پروژه جک S4 کسی که پیشتیبانی فنی و مهندسی خودرو را برعهده دارد Paolone است که تخصص اصلی آن مهندسی خودرو بوده و در این پروژه وظیفه رساندن بهترین راندمان به نسبت طراحی، هزینهها و عملکرد محصول را برعهده داشته است.
در مجموع، جک S4 زبان طراحی جک را به یک دوره جدید وارد کرده است که این مورد مانند یک چاقو دو لبه عمل کرده زیرا برای مشتریان که ویژگی محصولات گذشته این شرکت آشنا است، جک S4 یک تغییر عادت بوده اما جک S4 یک خون تازه در رگهای طراحی جک به حساب میآید هرچند این راه برای شرکتی مانند جک بسیار طولانی خواهد بود.
گزارش