در شرایطی که پژوسیتروئن و رنو مواضع خود را درباره فعالیت‌هایشان در ایران پس از خروج آمریکا از برجام، اعلام کرده‌اند، وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بالاخره به این ماجرا واکنش نشان داد. این به‌نوعی اولین واکنش رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت به ماجرای خروج خودروسازان خارجی از ایران به‌دلیل نقض برجام از سوی آمریکایی‌ها به‌شمار می‌رود.
آن‌طور که محسن صالحی‌نیا، معاون وزیر صنعت، معدن تجارت عنوان کرده، خودروسازان فرانسوی تا چند روز دیگر تصمیم نهایی خود را مبنی‌بر ماندن یا نماندن در ایران اعلام می‌کنند. بنا به گفته وی، هم پژوسیتروئن و هم رنو تمایل دارند به فعالیت‌های خود در ایران ادامه دهند، با این حال با توجه به بازگشت تحریم‌ها (به‌دلیل خروج آمریکا از برجام) باید سبک و سنگین کرده و تصمیمی را بگیرند که کم‌ترین ضرر متوجه آن‌ها شود.
از حدود یک ماه و نیم پیش که آمریکایی‌ها برجام را نقض کردند، خودروسازان خارجی برای ادامه فعالیت‌های خود در ایران به تردید افتاده و در این بین، پژوسیتروئن و رنو مواضع متفاوتی را در پیش گرفته‌اند. ابتدا پژوسیتروئن اعلام کرد به‌دلیل بازگشت تحریم‌ها، فعالیت در ایران را متوقف می‌کند و این در حالی است که رنویی‌ها خبر از ماندن داده‌اند.

حالا نیز آن‌طور که معاون وزیر صنعت می‌گوید، نمایندگان دو خودروساز فرانسوی در جلسات اخیر خود با شرکای ایرانی‌شان گفته‌اند به‌زودی تصمیم نهایی خود را مبنی‌بر ماندن یا رفتن اعلام خواهند کرد. جمع‌بندی اظهارات صالحی‌نیا نشان می‌دهد خودروسازان فرانسوی با وجود علاقه‌مندی به ماندن در ایران، دچار تردید و ترس از ناحیه بازگشت تحریم‌های آمریکا نیز شده‌اند. در واقع خودروسازان فرانسوی می‌خواهند تصمیمی بگیرند که ضرر و زیان هنگفتی متوجه آنها نشود و باید منتظر ماند و دید نهایتا اعلام ماندن می‌کنند یا قصد رفتن.

وی با اشاره به جزئیات جلسات وزارت صنعت با خودروسازان فرانسوی، از ابراز علاقه‌مندی آنها برای ماندن در ایران بعد از خروج ترامپ از برجام خبر داده و می‌گوید که پکیج‌های همکاری مشترک در راه است.

صالحی‌نیا می‌افزاید: «ظرف هفته‌های گذشته یک جلسه با مقامات شرکت رنو و یک جلسه با شرکت پژوی فرانسه برگزار شده، که در تمام این جلسات، خواسته آنها ایجاد شرایطی برای ماندن در ایران و حفظ قرارداد جوینت‌ونچر بوده است؛ به هر حال آنها در این مدت روی قرارداد خود با ایران وقت و هزینه زیادی گذاشته و سرمایه‌هایی را هم به کشور آورده‌اند.»
وی با بیان اینکه این دو شرکت به‌دنبال حفظ قراردادهای خود در ایران هستند، تاکید می‌کند: «با این حال محدودیت‌های آمریکا نیز می‌تواند تا حدودی در این قراردادها، مشکل‌ساز شود.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا پژو می‌تواند سرمایه‌اش را از ایران خارج کند، گفت: «طبق قرارداد، اکنون پژو بخشی از سرمایه مورد توافق در قرارداد را به ایران آورده و تبدیل به زمین و سوله کرده و همچنین بخشی دیگر نیز در خطوط تولید و مونتاژ و سرمایه گذاری در دارایی، نیروی مهندسی و تامین قطعات صرف شده است.»

صالحی‌نیا با تاکید بر اینکه تکلیف پژوسیتروئن چند روز دیگر مشخص می‌شود، ادامه می‌دهد: «در شکل کلان، برای محاسبه جرایم براساس قرارداد عمل می‌شود، ولی پژو نیز برای هرگونه تصمیم‌گیری در این رابطه، هزینه-فایده کرده و محاسبه می‌کند که با ماندن در ایران بیشتر ضرر می‌کند یا با رفتن.»

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: «صنعت خودروی ایران، قبل از اینکه قراردادهایی در خصوص همکاری مشترک با شرکای خارجی به امضا برساند، فرآیندهای کاری خود را داشته و به لحاظ تولید، مسائل کیفی و پلت فرم، کار را پیش برده است؛ بنابراین مسائل پیش آمده در مورد خروج آمریکا از برجام اگرچه می‌تواند روی قراردادهای همکاری ایران با خودروسازان خارجی اثرگذار باشد و قراردادهای جوینت‌ونچر را تحت‌الشعاع قرار دهد، اما خودروسازی کشور را تعطیل نمی‌کند.»

در مقطع فعلی صحیح نیست بگوییم خودروسازان خارجی به‌صورت کامل از ایران خارج شده‌اند، زیرا به هر حال بخشی از شرکت‌هایی مانند رنو و پژو، سرمایه‌هایی را به ایران آورده و همکاری‌هایی را با ایران شروع کرده‌اند؛ در حال حاضر، خودروسازان فرانسوی در حال رایزنی‌ با آمریکا هستند و ما نیز منتظریم آن‌ها نظر نهایی خود را درباره ماندن یا رفتن از ایران اعلام کنند. صالحی‌نیا با بیان اینکه پژوسیتروئن و رنو نگران ضرر و زیان هنگفت در صورت ماندن در ایران هستند، می‌افزاید: «شرکتی مثل پژو سیتروئن، در هر یک از بخش‌های صنعت خودرو با تامین‌کنندگان مختلفی کار می‌کند؛ بنابراین این نگرانی وجود دارد که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا، ارتباطات بین‌المللی‌شان به‌هم بخورد و از همین‌رو از ما وقت خواسته‌اند تا بیشتر بررسی کرده و پکیج‌هایی را برای ادامه همکاری معرفی کنند.»
معاون وزیر صنعت اما با اشاره به مواضع رنو، می‌گوید: «رنو چون هنوز در ابتدای کار است، ظرف روزهای آینده نتیجه نهایی بررسی‌های خود را به وزارت صنعت اعلام می‌کند که با چه پکیجی به ایران خواهند آمد.» وی تاکید می‌کند: «البته بنده از این منظر که سرمایه‌گذاری پژو یا رنو تا انتها براساس برنامه به نتیجه برسد، تردید دارم.»

صالحی‌نیا در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است خودروسازی ایران به شرایط سخت سال‌های ۹۱ و ۹۲ برگردد، می‌گوید: «تولید خودرو از ۹۰ روز بعد از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام، مشمول محدودیت خواهد شد، بنابراین ما پیش‌بینی‌های لازم را صورت داده‌ و تدابیر کافی را اتخاذ کرده‌ایم.»
وی ادامه می‌دهد: «شرکت‌های مختلفی در دنیا کار می‌کنند که متاثر از تصمیمات آمریکا نیستند؛ اینها بنگاه‌های اقتصادی به‌شمار می‌روند و سهامداران مختلفی دارند که تصمیمات آن‌ها الزاما و به‌صورت کامل همسو با آمریکا نیست، هرچند البته چون مجبورند با نهادهای مالی مختلف در دنیا کار کنند، تصمیماتشان از مسائل بین‌المللی (مانند تحریم) اثرپذیر است.»
در صنعت خودرو یک سری قطعات الکترونیکی و سیستم‌هایی مثل ای‌سی‌یو، ایربگ و ای‌بی‌اس وجود دارد که در تیراژهای انبوه، از سوی شرکت‌های محدودی در دنیا تامین می‌شوند؛ ما پیش‌بینی کرده‌ایم که موجودی حداکثر در این رابطه داشته باشیم و جایگزینی برای تامین قطعات پیدا کنیم.

صالحی‌نیا می‌افزاید: «من فکر نمی‌کنم که محدودیت ما در صنعت خودرو نسبت به دوره قبلی تحریم بیشتر باشد. در مورد خودروهای جدید اگر نتوانیم با شرایط اقتصادی و کیفی مناسبی قطعات آن‌ها را جایگزین کنیم، تولیدشان به آینده موکول خواهد شد، اما به لحاظ تولید خودروهای داخلی، پشتیبانی لازم از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازان صورت خواهد گرفت.»

منبع: دنیای اقتصاد