نوسانات نرخ ارز در کنار تورم دو عامل کلیدی محسوب می‌شوند که به شکل مستقیم روی قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو ثبت نامی و البته سایر خودروسازان تأثیر مستقیم دارند. این دو عامل از چند جهت مثل بالا رفتن هزینه‌های تولید، روی قیمت تمام شدۀ تولیدات برای مصرف کنندۀ نهایی تأثیر منفی دارند. همین امر باعث شد تا تأثیر نوسانات ارز و تورم بر قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو را در ادامه بررسی کنیم.

نوسانات نرخ ارز و تورم چه تأثیری روی قیمت خودروها دارند؟

دو عامل نرخ ارز و تورم که به صورت مستقیم بر قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو اثر دارند، به شدت به یکدیگر وابسته هستند. بنابراین زمانی که قیمت ارز افزایش یابد، منجر به بالا رفتن تورم می‌شود. تورم نیز چنین تأثیری روی نرخ ارز دارد. در ادامه بررسی می‌کنیم که این دو فاکتور چگونه عاملی برای افزایش مداوم آخرین قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو هستند.

افزایش هزینه‌های تولید

خودروسازان برای تولید خودروهای خود به قطعات و مواد اولیۀ گوناگونی نیاز دارند که بخش زیادی از آن‌ها مثل تسمه تایم، تسمۀ کولر، گیربکس اتوماتیک، پمپ بنزین، پمپ هیدرولیک، شاتون، کاتالیزور، کاربراتور، بلبرینگ و کلاچ در شرکت ایران خودرو وارداتی هستند. با این اوصاف افزایش نرخ ارز به معنای افزایش قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو در طرح یکپارچه و سایر طرح‌های فروش این شرکت خواهد بود. زیرا این شرکت باید هزینۀ بیشتری برای خرید مواد اولیۀ خود بپردازد.
از سوی دیگر، تورم با افزایش کلی قیمت‌ها در اقتصاد همراه است که این تغییرات شامل رشد هزینه‌های تولید خودرو نیز می‌شوند. تورم به صورت مستقیم روی دستمزد کارگران، هزینه‌های مربوط به انرژی، مواد اولیۀ تولید داخل و سایر هزینه‌های جاری تولید اثر دارد که این عامل نیز باعث افزایش قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو می‌شود.

افزایش هزینه‌های مالی

در حالت کلی نوسانات نرخ ارز می‌توانند روی هزینه‌های مالی هر شرکتی اثر داشته باشند. برای مثال اگر ایران خودرو از ارز خارجی برای خرید قطعات استفاده کند و در این بین نرخ ارز در زمان پرداخت بدهی افزایش یابد، این شرکت با افزایش هزینه‌های مالی مواجه خواهد شد. زیرا در زمان پرداخت بدهی به پول بیشتری نسبت به زمان خرید ارز نیاز دارد.
البته ناگفته نماند که خودروسازان برای تأمین این نیاز خود از ارز دولتی یا همان ارز یارانه‌ای استفاده می‌کنند. بنابراین این مورد ممکن است بسته به شرایط بازار و ارز تخصیصی بانک مرکزی به خودروسازان تأثیری روی افزایش هزینه‌های مالی و به تبع آن رشد قیمت خودرو نداشته باشد.

سایر عوامل تأثیرگذار روی قیمت خودرو

زمانی که نرخ ارز از یک سو و تورم از سوی دیگر روی قیمت‌ها تأثیر داشته باشند، قیمت تمام شدۀ اتومبیل‌ها نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل خودروسازان مجبور هستند این تغییرات را به صورت مستقیم روی مصرف کننده اعمال کنند. از این رو به طور مداوم شاهد افزایش آخرین قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو هستیم. علاوه بر تأثیر نوسانات ارز و تورم بر قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو روی قیمت تمام شدۀ این محصول می‌توانیم به عوامل زیر اشاره کنیم.

کمبود عرضه و تقاضا

زمانی که تقاضا برای خرید خودرو بیش از عرضۀ آن باشد، به طور طبیعی قیمت خودرو افزایش می‌یابد. این وضعیت به دلیل محدودیت‌های تولید، تحریم‌ها (تأثیر روی وارد کردن قطعات) و افزایش جمعیت رخ می‌دهد. آنچه در بازار معاملاتی خودرو در کشور ما مشهود است، کمبود تولید خودروهای داخلی به نسبت نیاز بازار است. همین مسئله باعث شده تا شاهد افزایش قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو امروز به دلیل کمبود عرضه در قبال افزایش تقاضا برای خرید ماشین باشیم.‌

سیاست‌های دولت

سیاست‌های دولت در حوزۀ صنعت خودرو مثل افزایش مالیات‌ها، حمایت‌ها یا مقرراتی که برای خودروسازان وضع می‌شوند، همگی می‌توانند روی قیمت خودرو تأثیر داشته باشند.

کیفیت و آپشن‌های خودرو

مسلماً خودروهایی که آپشن‌های بیشتری دارند و البته از کیفیت بهتری برخوردار هستند، قیمت بالاتری نیز خواهند داشت. این مسئله باعث شده تا ایران خودرو با کوچک‌ترین تغییری در آپشن‌های خودروهای خود افزایش قیمت را برای مصرف کنندگان در نظر بگیرد.

فعالیت دلالان و بازار سیاه

شاید به این موضوع کمتر اشاره شده است، اما فعالیت دلالان در بازار سیاه خودرو هم عاملی مهم در افزایش بی رویۀ قیمت خودروست. عاملی که روی قیمت نهایی محصولات ایران خودرو هم اثراتی دارد. دلالان با خرید خودرو به قیمت کارخانه و فروش آن با قیمتی بیش از قیمت نهایی سود هنگفتی از این راه کسب می‌کنند.

نوسانات قیمت مواد اولیه در سطح دنیا

اگر قیمت مواد اولیه در سطح دنیا تغییر کند، شرکت‌های خودروسازی نیز مجبور هستند این تغییرات قیمتی را روی محصولات خود اعمال کنند. برای مثال زمانی که قیمت فولاد، آلومینیوم و مس با رشد همراه است، می‌توانیم شاهد افزایش قیمت خودرو باشیم.

عدم شفافیت در قیمت گذاری

علاوه بر تمامی موارد بالا، زمانی که شفافیتی در قیمت گذاری خودروها وجود نداشته باشد، بین قیمت کارخانه و بازار اختلاف ایجاد می‌شود که این امر به صورت مستقیم روی قیمت خودرو اثر دارد، زیرا باعث ایجاد رانت می‌شود. اختلاف قیمت بسیار بالایی که امروزه شاهد وجود آن در بازار خودرو هستیم. در واقع این اختلاف قیمت هر کسی را وسوسه می‌کند تا حتی در صورت عدم نیاز به خودرو، وارد این بازار شود تا از آن سود زیادی کسب کند.
در کل می‌توان گفت که تأثیر نوسانات ارز و تورم بر قیمت کارخانه محصولات ایران خودرو بسیار مشهود است، با این حال عوامل داخلی و خارجی دیگری نیز روی این قیمت اثر دارند؛ در نتیجه حداقل تا آیندۀ نزدیک نمی‌توان ثبات قیمتی را از این بازار انتظار داشت.