در چند سال گذشته که با برگشتن تحریم‌ها خودروسازان مطرح در ایران امکان حضور در بازار ایران را از دست داده‌اند، دنیای خودروسازی چند تحول جدی را پشت سر گذاشته است. تحول نخست، سرعت سرسام‌آوری است که در تنوع و میزان میزان فروش خودروهای الکتریکی شاهد هستیم. این روند، به دنبال اجرای قانونی شکل گرفته که از سال 2035 در اروپا اجرایی می‌شود و اجازه فروش خودروهای با پیشرانه درونسوز را به خودروسازها نمی‌دهد. به همین دلیل خودروسازان جهانی، برای حفظ بازار خود، به سرعت تنوع خودروهای الکتریکی و هیبریدی خود را افزایش می‌دهند تا این دسته از خودروها، به مرور جایگاه خود را در بازار به دست بیاورند. تحول بعدی، کاهش حجم موتورهای درونسوز است. با توسعه فروش هیبریدی‌ها و استفاده از یک موتور الکتریکی در کنار موتورهای درون‌سوز و همچنین رشد استفاده از تکنولوژی توربو و تزریق مستقیم سوخت، عملا استفاده از موتورهای بزرگ و با حجم موتور بالا، مانند گذشته توجیهی ندارد.

با این حال، به دلیل اینکه خودروسازان اروپایی و آسیایی در چند سال گذشته در ایران حضور نداشته‌اند، این تحولات در بازار ایران سرعت پایین‌تری دارد. حال اگر فرض را بر این بگذاریم که شرایط برای حضور دوباره در بازار ایران فراهم باشد، کدام محصولات از شرکای تجاری سابق ایران خودرو یعنی رنو، پژو، سوزوکی، دانگ‌فنگ و هایما می‌تواند بازار ایران را از نظر تکنولوژی به‌سرعت به بازارهای جهانی نزدیک کند.

محصولات پژو
پژو که عضوی از اتحاد PSA بود، از سال 2021 با ادغام دو مجموعه بزرگ PSA و FCA، به اتحادی بزرگ‌تر یعنی استلانتیس پیوست. پژو پیش از پیوستن به این اتحاد بزرگ، تغییراتی را در پلتفرم‌های خود ایجاد کرد. برای نمونه پلتفرم PF1 که در خودروهای پژو 206 و پژو 301 به کار گرفته شده بود و نمونه ایرانیزه آن با نام IKP1 در محصولاتی چون تارا و ری‌را به کار گرفته شده، در یک سرمایه‌گذاری مشترک با دانگ فنگ، با پلتفرم CMP جایگزین شده که در گروه استلانتیس با نام STLA Small شناخته می‌شود. حالا پژو نسل جدید سری 2 محصولات خود را بر پایه این پلتفرم به بازار عرضه می‌کند. ویژگی مثبت این پلتفرم، استفاده از آن به صورت همزمان در خودروهای با پیشرانه درون‌سوز و الکتریکی است.

بر این اساس محصولاتی مانند نسل دوم پژو 208 و نسل دوم پژو 2008 که هر یک به صورت الکتریکی نیز عرضه می‌شود، گزینه‌هایی مناسب برای بازار ایران به شمار می‌روند.

نسل دوم پژو 2008 تنها با یک موتور بنزینی 1.2 لیتری عرضه می‌شود که با سه توان خروجی 100، 130 و 155 اسب بخار قابل سفارش است. یک جعبه دنده 6 سرعته دستی، یک جعبه دنده 6 سرعته اتوماتیک و یک جعبه دنده 8 سرعته اتوماتیک در تیپ‌های مختلف نسل دوم پژو 2008 قابل سفارش است. نسخه الکتریکی این کراس‌اوور نیز که با نام e-2008 شناخته می‌شود، به یک موتور الکتریکی 130 اسب بخاری مجهز است و توان پیمایش 310 کیلومتر با هر شارژ را دارد.

نسل دوم پژو 208 اما با گستره‌ای کامل‌تر از موتورهای درون‌سوز عرضه می‌شود. یک موتو 1.2 لیتری 3 سیلندر که نسخه تنفس طبیعی آن 75 اسب بخار قدرت دارد و نمونه توربوی آن 100 اسب بخار قدرت تولید می‌کند، برای این خودرو قابل سفارش است. نسخه‌ی دیگر از این موتور نیز با خروجی 129 اسب بخار در دسترس است. اما نکته جالب این که، نسل دوم پژو 208 در بازار آرژانتین با موتور 1.6 لیتری EC5 هماهنگ شده و تنها با این موتور عرضه می‌شود. نمونه الکتریکی این هاچ‌بک به‌روز، با همان موتور الکتریکی e-2008 عرضه می‌شود، اما با پیمایش 340 کیلومتر با هر شارژ، مسافت بیش‌تری را نسبت به 2008 الکتریکی طی می‌کند.

محصولات دانگ فنگ
دانگ‌فنگ از معدود خودروسازانی است که پس از وقفه‌ای یکی دو ساله، همکاری خود را با خودروسازان ایرانی از سر گرفت، اما هنوز همکاری‌اش را با شریک سابق خود یعنی ایران خودرو از سر نگرفته است. با این حال تنوع بسیار زیاد محصولات این خودروساز و زیرمجموعه‌های زیاد آن، همچنان امکان ایجاد یک سبد محصول جدید را فراهم می‌‌کند.


در بخش محصولات پژو به پلتفرم مشترک این دو خودروساز اشاره کردیم. دانگ فنگ، محصولاتی مدرن و با طراحی جذاب را بر پایه پلتفرم CMP تولید می‌کند که با برند ایولوس (Aelous) به بازار عرضه می‌شود. مدل‌های ییژوان(Yixuan)، ییژوان الکتریکی و ییژوان GS، خودروهایی هستند که بر پایه این پلتفرم طراحی شده‌اند. این خودرو‌ها در دو کلاس سدان و کراس‌اوور، در حقیقت جانشین‌هایی برای H30 کراس و S30 در گروه دانگ‌فنگ هستند. یک موتور 1.0 لیتری 3 سیلندر توربو با توان 125 اسب بخار و یک نمونه 1.5 لیتری توربو با توان 147 اسب بخار، گزینه‌هایی است که در فهرست پیشرانه‌های درونسوز خانواده ییژوان دیده می‌شود و امکان انتخاب جعبه دنده دستی و DCT برای آن وجود دارد. نسخه الکتریکی ییژوان، به یک موتور الکتریکی در قسمت جلو مجهز شده که توان تولید 160 اسب بخار نیرو را دارد. این خودرو به واسطه مجموعه باتری 47.7 کیلووات ساعتی، می‌تواند بر اساس سیکل NEDC، مسافتی حدود 400 کیلومتر را با هر بار شارژ بپیماید.


گزینه بعدی در محصولات دانگ‌فنگ، یک سدان الکتریکی است که بر پایه سیتروئن الیزه (محصول مشابه پژو 301 در سیتروئن) طراحی شده است. این خودرو در زیر شاخه Fukang دانگ فنگ تولید می‌شود. ای-الیزه، شاید از نظر ظاهری به اندازه دیگر خودروهای موجود در این فهرست جذاب نباشد، اما قطعه‌های مشترک فراوان و ساختار بدنه یکسان با ایکو تارا، موجب شده این محصول را در این فهرست بگنجانیم. ای-الیزه از یک موتور الکتریکی که در قسمت جلو جانمایی شده نیرو می‌گیرد و دو انتخاب برای آن وجود دارد. یک موتور با توان 60 اسب بخار و گشتاور 200 نیوتن‌متر و دیگری با توان 80 اسب بخار و گشتاور 220 نیوتن‌متر که هر دو گزینه پیمایش حدود 300 کیلومتری را با یک شارژ کامل ارائه می‌دهند.


گزینه دیگری که در شاخه محصولات انرژی جدید دانگ فنگ دیده می‌شود و می‌تواند برای بازار ایران جذاب باشد، محصولی کوچک بر پایه رنو کوئید است. سال‌ها است صحبت بر سر رنو کوئید در خودروسازهای ایرانی مطرح است و حتی پروژه‌ای بر اساس این محصول در ایران تعریف شده، اما هرگز به سرانجام نرسیده است. دانگ فنگ EX1 یا نسخه فیس‌لیفت و به روز تر آن که چندی پیش با نام نانوباکس معرفی شد، می‌تواند سرانجامی برای این پروژه باشد. این خودروی شهری به یک موتور الکتریکی با توان 45 اسب بخار مجهز شده و با هر شارژ مسافت 330 کیلومتر را طی می‌کند.

محصولات رنو
گروه رنو در سال‌هایی که بازار ایران را ترک کرده، به سرعت به سمت الکتریکی شدن محصولاتش حرکت کرده است، به گونه‌ای که در نیمه نخست سال 2022، جایگاه پنجم فروش خودروهای تمام الکتریکی اروپا را به خود اختصاص داده و بیش از 9 درصد از این بازار نوظهور را سهم خود کرده است. مگان، کلیو، کپچر، آسترال، آرکانا، زوئی و تویینگو، برخی از محصولات رنو است که به پیشرانه الکتریکی مجهز شده است.

در کنار این‌ها، خودروهای ارزان رنو با نام کوئید، با دریافت پیشرانه الکتریکی و یک فیس لیفت، هم با نام رنو KZ-E و هم با نام داچیا اسپرینگ به عنوان یک خودروی الکتریکی اقتصادی در حال تولید است. کوئید برقی مانند نسخه چینی‌اش نانو باکس، به یک موتور 45 اسب بخاری مجهز شده است، با این حال میزان پیمایش آن از نسخه چینی کم‌تر اعلام شده است.

رنو در فاصله این سال‌ها، سومین نسل از لوگان را وارد بازار کرد. خودرویی که هر چند گزینه هیبریدی یا الکتریکی ندارد، اما با یک موتور اقتصادی عرضه می‌شود. رنو این بار تصمیم گرفته علاوه بر تغییر نام لوگان برای بازارهایی که این خودرو را با نشان رنو در آن عرضه می‌کند، ظاهر متفاوتی نیز برای این خودرو در نظر بگیرد. تالیانت، نامی است که رنو برای جانشین سیمبل/لوگان 2 در نظر گرفته است. در فهرست موتورهای بنزینی این خودرو، تنها یک گزینه 1 لیتری دیده می‌شود که نسخه تنفس طبیعی آن 65 اسب بخار و نسخه توربوشارژ آن 100 اسب بخار قدرت دارد و امکان انتخاب جعبه دنده‌های دستی و CVT برای آن وجود دارد. مزایای اصلی رنو تالیانت، قیمت رقابتی آن و همچنین طراحی کاربردی فضای کابین آن است.

رنو کپچر و رنو کلیو نیز به عنوان گزینه‌هایی از رنو که توسط ایران خودرو پا به بازار ایران گذاشتند، تغییر نسل را تجربه کردند. هر دو خودرو بر پایه پلتفرم CMF-B گروه رنو طراحی شده است. هر دو خودرو علاوه بر موتورهای 1 و 1.3 لیتری بنزینی، یک گزینه پلاگ‌این‌هیبرید پیش روی مشتریان قرار می‌دهند که در کنار یک موتور 1.6 لیتری تنفس طبیعی، دو موتور الکتریکی برای آن تعبیه شده است. هر چند قدرت موتور درونسوز 138 اسب بخار و گشتاور آن 148 نیوتن‌متر است، اما موتورهای الکتریکی تعبیه شده، 250 نیوتن‌متر گشتاور بیشتری را در اختیار می‌گذارد. ویژگی دیگر این دو، پیمایش 45 کیلومتری در حالت تمام الکتریکی است که موجوب کاهش شدید مصرف سوخت می‌شود.

گزینه جذاب دیگر رنو که قرار بود کار خود را از بازار ایران آغاز کند، اما تحریم‌ها آن را به روسیه فرستاد، آرکانا نام دارد. خودرویی که از نظر ظاهری در دسته خودروهای کراس‌کوپه قرار می‌گیرد و از نظر پلتفرم و قوای محرکه دقیقا با کلیو و کپچر یکسان است. این خودرو در صورت عرضه در ایران می‌تواند رقیبی برای کراس‌اوورهای چینی با استایل کوپه باشد.

محصولات سوزوکی
در فاصله سال‌هایی که سوزوکی بازار ایران را ترک کرد، نزدیک به 5 درصد از سهام این شرکت به تویوتا واگذار شد. به دنبال این جابه جایی، برخی محصولات تویوتا با نشان سوزوکی نیز تولید می‌شود. اتفاقی که موجب شده سرعت تحقیق و توسعه محصول در سوزوکی افزایش پیدا کند. سوزوکی را باید یکی از لیدرهای تولید اتومبیل اقتصادی در جهان دانست. هرچند پشتوانه این جایگاه، سهامی که در اختیار تویوتا قرار گرفته نیست و این موضوع بیشتر به تمرکز ویژه سوزوکی بر بازار هند باز می‌گردد. به جز مدل سیاز (Ciaz) و مدل‌های ویتارا، اس کراس، برزا و نسل جدید گرند ویتارا که بر پایه پلتفرم‌ C این شرکت طراحی‌ شده، خودروهای دیگری که توسط سوزوکی تولید می‌شود، بر پایه پلتفرم HEARTECT این شرکت ساخته شده‌اند. این بدان معناست که مدل‌های جذاب و اقتصادی بالنو، ایگنیس، سوئیفت و دیزایر، از ساختار فنی مشابهی استفاده می‌کنند.

در این فهرست، تنها مدل دیزایر در کلاس سدان دسته‌بندی می‌شود. خودرویی با طول کم‌تر از 4 متر که در ده سال گذشته بیش از 2 میلیون دستگاه از آن به فروش رسیده است. سوزوکی دیزایر، به یک موتور 1.2 لیتری مجهز شده که 83 اسب بخار قدرت دارد، اما یک نسخه مایلد هیبرید (Mild Hybrid) نیز از آن عرضه می‌شود که توان تولید 90 اسب بخار قدرت را دارد. دیزایر با این پیشرانه تنها 4.5 لیتر سوخت در هر 100 کیلومتر مصرف می‌کند. حضور این سوزوکی کوچک به عنوان یک خودروی اقتصادی، می تواند آن را به گزینه‌ای متفاوت در بازار ایران تبدیل کند.

سوزوکی ایگنیس نیز که خودروی کراس لوک (Cross look) کوچک است، دقیقا به همین پیشرانه مجهز شده و در بازارهای جهانی می‌توان آن را به صورت دیفرانسیل جلو یا تمام چرخ محرک سفارش داد.
گزینه بعدی سوزوکی، هاچ‌بک بزرگ‌تر این شرکت با نام بالنو است که در برخی بازارها با نان تویوتا گلانزا نیز تولید می‌شود. بالنو نیز از همان پیشرانه و پلتفرم دو مدل قبلی استفاده می‌کند و امکان انتخاب یک موتور 1.4 لیتری با قدرت بیش از 100 اسب بخار نیز برای آن وجود دارد. نکته مهم در خصوص نسل دوم سوزوکی بالنو، زمان معرفی آن است که تنها چند ماه از آن می‌گذرد.

جدیدترین گزینه از محصولات سوزوکی که می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای بازار ایران باشد، کراس اوور نام آشنای این شرکت با نام گرندویتارا است. نسل جدید این خودرو که هفته گذشته رونمایی شد، محصولی بر پایه تویوتا Urban Cruiser است. دو نوع پیشرانه نیمه و تمام هیبریدی برای این خودرو قابل انتخاب است، هر چند که قدرت خروجی هر دو گزینه، چندان چشمگیر نیست. نمونه اول همان پیشرانه قدرتمند بالنو است که 101 اسب بخار قدرت دارد و نمونه دیگر که از تویوتا گرفته شده، یک موتور 3 سیلندر 1.5 لیتری است که می تواند 114 اسب بخار قدرت و 141 نیوتن متر گشتاور تولید کند. این موتور با یک جعبه دنده e-CVT همراه شده است.

در میان محصولات سوزوکی، یک خودروی منحصر به فرد دیده می‌شود که بر خلاف آن چه تصور می‌شود، قیمت چندان پایینی ندارد، اما توانسته به تنهایی محبوبیت سوزوکی را افزایش دهد. به همین دلیل آن را در این فهرست می‌گنجانیم. نسل جدید سوزوکی جیمنی، یک SUV کوچک 3.5 متری است که بر پایه شاسی نردبانی طراحی شده‌ است. شباهت ظاهری این خودرو به شاسی بلندهای مطرحی همچون مرسدس G کلاس و لندروور دیفندر، بازاری عجیب را برای تیونرها در سطح دنیا ایجاد کرده که با طراحی کیت‌های بدنه، جیمنی را به خودروهای فوق شبیه می‌کند. جیمنی در بازارهای جهانی به موتور K15B مجهز شده که توان تولید 100 بخار قدرت و 138 نیوتن‌متر گشتاور را دارد. با این حال نوع طراحی جیمنی و وزن نه چندان بالای آن، این خودرو را به گزینه‌ای نسبتا ارزان در بازارهای جهانی تبدیل کرده است.

محصولات هایما
هایما تنها شریک ایران خودرو است که در سال‌های گذشته ارتباط خود را با ایران خودرو حفظ کرده است. ایران خودرو در نمایشگاه تهران دو محصول جدید از هایما را به نمایش گذاشت، اما جدیدترین محصول هایما که یک کراس‌اوور هیبریدی است هنوز در ایران رونمایی نشده است. با این حال با توجه به نمونه‌های وارد شده، به نظر می‌رسد این محصول نیز در برنامه ایران خودرو برای تولید است.


هایما 6P بر پایه مدلS5 طراحی شده و تغییراتی را در نمای ظاهری پشت سر گذاشته است، اما پیشرانه هیبریدی این خودرو، مهم‌ترین ویژگی آن به شمار می‌رود. ترکیب یک موتور 1.2 لیتری توربو 3 سیلندر و یک موتور الکتریکی، در مجموع قدرتی حدود 250 اسب بخار و گشتاوری حدود 524 نیوتن‌متر را در اختیار هایما 6P می‌گذارد. این دو به یک جعبه دنده 7 سرعته دو کلاچه متصل شده‌ که نیرو را به چرخ‌های جلو انتقال می‌دهد. هایما 6P در دسته پلاگ‌این‌هیبرید‌ها قرار می‌گیرد و در حالت تمام الکتریکی با شارژ کامل 80 کیلومتر را طی می‌پیماید. این خودرو در 7 ثانیه به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت می‌رسد.


در میان محصولات انگشت شمار هایما که کماکان در چرخه تولید قرار دارند، نام یک محصول دیگر نیز به دیده می‌شود و آن خودروی شهری کوچکی به نام آیشانگ الکتریکی (Aishang) است. این خودرو که بر پایه هایما 1 طراحی شده؛ 54 اسب بخار قدرت دارد و با هر شارژ می‌تواند 250 تا 300 کیلومتر را بپیماید.


جدیدترین دستاورد هایما، محصولی الکتریکی بر پایه مدل 7X است. خودرویی که هنوز در حال سپری کردن مراحل تحقیق و توسعه است و حتی در بازار چین نیز عرضه نشده است. هایما 7X-E محصولی بر پایه MPV هفت نفره هایما است که جزییاتی از توان موتور الکتریکی آن منتشر نشده، اما میزان پیمایش آن با شارژ کامل حدود 500 کیلومتر اعلام شده است. هایما به زودی جزئیات فنی این محصول را منتشر و فروش آن را در بازار چین آغاز می‌کند.