بازخوانی پرونده ایربگهای معیوب تاکاتا ژاپن
آپریل سال 2019 میلادی . هوندا به طور رسمی اعلام کرد شانزدهمین مرگ بر اثر اختلال در عملکرد ایربگهای به کار رفته در خودروهای خود در ایالات متحده را تایید میکند. درآن زمان هیچ کس فکر نمیکرد که این خبر آغاز تلخی باشد که به زودی ابعاد بزرگتری از آن روشن شده و بزرگترین فراخوانهای تاریخ صنعت خودرو در جهان را رقم بزند.
هوندا در آن زمان اعلام کرد که خطر باز نشدن صحیح ایربگ یا پاره شدن ایربگ در زمان باز شدن در کمین بسیاری از خودروهای تولیدی این خودروساز نامدار ژاپنی قرار داد و خودروهای قدیمیتر (مدل سالهای 2001 تا 2003 و قبلتر) بیشتر در معرض خطر هستند. این فاجعه 10 ماه پس از فوت راننده هوندا سیویک مدل 2002 که در تصادفی در ایالت آریزونای ایالات متحده آمریکا به شدت زخمی شده بود ابعاد هولناکتری به خود گرفت.
بررسیهای دقیق نشان داد که علت باز نشدن صحیح ایربگها در زمان تصادف و برخورد و یا پاره شدن و انفجار کیسههای هوا در زمان باز شدن به علت نقص در تولید این قطعات ایمنی و حیاتی است. تولید کننده این ایربگها کسی نبود جز شرکت بزرگ تاکاتا ژاپن که در زمینه ساخت انواع ایربگ، کمربند ایمنی، قطعات الکترونیکی و فرمان خودرو فعالیت میکند.روشن شدن این مساله نگرانیهای زیادی را ایجاد کرد زیرا تاکاتا تامین کننده اصلی کیسه هوای ایمنی (ایربگ) بسیاری از خودروسازان بزرگ و نامدار جهان بود و طبیعتا این مشکل میتوانست برای خودروسازان دیگر نیز ایجاد شود. انتشار این خبر نگرانیهای بسیاری را برای مالکلن خودروهای مختلف ایجاد کرد زیرا آنها نمیدانستند که آیا یکی از همین ایربگهای معیوب در خودروی آنها نصب شده است یا خیر.
بررسیها نشان داد که 19 خودروساز جهان و بیش از 100 میلیون ماژول ایربگ نصب شده از برند تاکاتا در معرض این خطر بالقوه قرار دارند و بدین ترتیب یکی از بزرگترین فراخوانهای تاریخ صنعت خودرو در جهان شکل گرفت. البته ناگفته نماند که شرکت تاکاتا در سال 2011 و 2014 نیز به دلیل وجود نقص در ایربگهای خود فراخوان بسیار بزرگی را در ایالات متحده آمریکا در میان خودروسازان جهان رقم زده بود که در آن هوندا نیز مجبور به اعلام فراخوان برای بسیاری از محصولات خود شده بود اما در سال 2019 و با بروز علائم تازهای از خرابی ایربگهای تولیدی این شرکت، اوضاع بسیار وخیمتر از قبل به نظر میرسید.
تا کنون بیش از 19 مرگ و 200 زخمی در اثر عملکرد نادرست ایریگهای تاکاتا در ایالات متحده ثبت شده است و در یکی از جدیدترین آنها، راننده یک خودروی هوندا آکورد2002 در ژانویه سال 2021 در اثر تصادف و انفجار ایربگ جان خود را از دست داده است. این نشان میدهد که همانطور که هوندا اعلام کرده است بسیاری از مشتریان با گذشت چندین سال و بارها ارسال ایمیل از سوی هوندا، نسبت به مراجعه برای تعویض ایربگها اقدام نکردهاند. البته بخشی از این مساله میتواند به دلیل فروش خودرو توسط مالک اولیه (که خودرو را مستقیم از هوندا خریده و اطلاعات تماس وی در آرشیو هوندا موجود است) به شخص دیگری و عدم اطلاع مالک جدید از وجود چنین خطر بالقوهای باشد. همچنین بسیاری از مشتریان در زمان خرید خودروی دست دوم از وجود چنین خطر و چنین فراخوانی در صنعت خودروی جهان بیخبر هستند و از مالک قبلی سوالاتی در مورد مراجعه یا عدم مراجعه برای تعویض ایربگ نمیپرسند.
مرسدس بنز، بامو، تویوتا، هوندا، آکورا، فورد، میتسوبیشی، کادیلاک، جیامسی، فراری، لکسوس، مزدا، مکلارن، نیسان، فولکسواگن و بسیاری دیگر از برندهای خودروساز بزرگ و کوچک مشمول فراخوانهای بزرگ برای تعویض ایربگهای تاکاتا بودند و همین مساله به خودی خود کافی بود تا ابعاد بزرگ این فاجعه را نشان دهد. برای روشن شدن بهتر ماجرا جالب است بدانید که این فراخوان بیش از 56 میلیون دستگاه خودرو را در ایالات متحده آمریکا شامل میشد.
از بعد فنی ماجرا، ماده نیترات آمونیوم (یا نیترات پتاسیم یا سدیم آزید) موجود در کیسههای هوای ایمنی که عامل پیشران و قرص سوخت ایربگها به شمار میروند باید در زمان برخورد و زمانی که سنسورهای ضربه فرمان میدهند با اعمال یک محرک (مانند جرقه) فعال شده و در نتیجه یک واکنش شیمیایی و اشتعال، گاز نیتروژن تولید کرده و موجب باز شدن و باد شدن کیسه هوا در کسری از ثانیه شوند. اما در ایربگهای تاکاتا و به ویژه در خودروهای قدیمیتر این قرصها سوخت به صورت خود به خود یا در زمان تصادف دچار اشتعال، تولید نیتروژن بسیار زیاد و انفجار غیر طبیعی میشدند که در نتیجه آن قطعات پلاستیکی و فلزی زیادی به سمت سر و صورت راننده پرتاب میشد و آسیبهای وحشتناکی را رقم میزد. علاوه بر این، برخی از این ایربگها در زمان تصادف و باز شدن به درستی باز نشده و دچار پارگی میشدند و در نتیجه نمیتوانستند به درستی از جان راننده یا سرنشین محافظت کنند.
آن طور که از شواهد امر پیدا است، اعلام چندین فراخوان توسط تاکاتا و خودروسازان برای تعویض ایربگها هنوز هم به هدف نهایی خود نرسیده است و بسیاری از خودروهایی که دارای این ایربگهای معیوب هستند هنوز در حال خرید و فروش و استفاده مستمر قرار دارند. بنابراین میتوان گفت که هنوز هم باید شاهد بروز مرگ و میرهای زیادی در اثر عملکرد نا صحیح ایربگهای تاکاتا باشیم.
البته شرکت تاکاتا بارها فراخوانهای متفاوتی را به دلیل بروز مشکل فنی ذاتی در محصولات خود اعلام کرده است. مثلا در سال گذشته تاکاتا فراخوان بزرگ چند میلیون دستگاهی را به دلیل نقص عملکرد کمربندهای ایمنی خود اعلام و بسیاری از خودروسازان بزرگ را درگیر این ماجرا کرد. تاکاتا در سال 2017 به دلیل مشکلات شدید مالی ورشکسته شد و توسط شرکت سیستمهای ایمنی جویسن که یک شرکت آمریکایی با سرمایهگذاری چینی است خریداری شد. تاکاتا را باید یکی از بزرگترین و در عین حال بدنامترین شرکت تولید کننده تجهیزات ایمنی نظیر ایربگ و کمربند ایمنی در جهان دانست.
گزارش