«خودروی شخصی دیگر نمی‌صرفد» این جمله را بیشتر از همیشه از زبان مکانیک‌ها می‌شنوید. حالا نه‌تنها جهش عجیب و غریب قیمت خودرو بسیاری از مشتریان را از این بازار رویگردان کرده، بلکه هزینه نگهداری و تعمیر خودرو سر به فلک کشیده است. درحال حاضر اگر شما یک خودروی صفر داشته باشید و تنها بخواهید برای بیمه، بنزین، تعویض روغن، چکاپ سالانه و باتری آن پول بدهید، می‌توانید با هزینه آن ٦ ماه هرروز به صورت رفت و برگشت از تاکسی‌های آنلاین استفاده کنید.

اما اگر سروکارتان به مکانیک‌ها و بازار قطعه برسد، خرج و مخارج‌تان چند برابر می‌شود. علیرضا نیک آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌های اتومبیل می‌گوید: «درحال حاضر قیمت قطعات خودرو ٣٠٠‌درصد رشد داشته است. البته اگر شانس بیاورید و قطعات تقلبی به پست‌تان نخورد وگرنه خرجی که قطعات تقلبی برای‌تان می‌تراشد می‌تواند هزینه نگهداری از خودروی شخصی‌تان را سنگین‌تر کند.»

هزینه نگهداری پراید صفر چقدر است؟

حالا بیشتر از گذشته از دهان مردم می‌شنوید که داشتن خودرو به لحاظ اقتصادی نمی‌صرفد و با پولی که بابت بیمه آن پرداخت می‌کنید می‌توانید خیلی راحت خرج گرفتن اسنپ کنید و از خرج‌های دیگر خودرو در امان بمانید.

در حال حاضر اگر یک دستگاه پراید صفر داشته باشید چیزی حدود 2,500,000 تومان باید بابت بیمه بدنه و شخص ثالث پرداخت کنید، این درحالی است که با فرض در نظر گرفتن متوسط هزینه 13,000 تومان برای سفرهای اسنپ، با همین میزان حق بیمه تقریبا می‌توانید حدود ٢٠٠ سفر داشته باشید. به عبارت دیگر شما می‌توانید ١٠٠ سفر رفت و برگشت داشته باشید و درواقع به مدت حدود ٣ ماه هرروز با تاکسی‌های آنلاین رفت‌وآمد کنید.

اگر فرض کنیم که شما هر روز با خودروی‌تان سرکار می‌روید و در‌سال یک بار مسافرت زمینی می‌روید، احتمالا سه بار در‌سال تعویض روغن انجام می‌دهید. درحال حاضر تعویض روغن خودروهای پرتیراژ و معمول مانند پراید و پژو چیزی حدود 150,000 تا 200,000 تومان آب می‌خورد. البته اگر بخواهید یک روغن باکیفیت استفاده کنید و فیلترها را هم تعویض کنید. به این ترتیب در‌سال باید حدود 600,000 تومان برای تعویض روغن هزینه کنید.

اگر در ماه دو باک ٥٠ لیتری بنزین مصرف کنید درواقع ماهانه ١٠٠‌,000 تومان و سالانه 1,200,000تومان هم برای بنزین پرداخت می‌کنید. اگر حداقل 300,000 تومان هم برای سرویس سالانه خودرو در نظر بگیریم، در مجموع2,100,000 تومان برای تعویض روغن، تأمین بنزین و سرویس خودرو هزینه می‌کنید. با این میزان می‌توان ٨٠ سفر رفت و برگشت دیگر با اسنپ انجام داد. درواقع اگر فرض بگیریم که هیچ تصادفی نکنید یا خودروی‌تان کاملا سالم و بی‌ایراد است، تنها با هزینه‌های جاری خودرو می‌توان ٦ ماه هرروز به صورت رفت و برگشت از تاکسی‌های آنلاین استفاده کرد.

رشد ٣٠٠‌ درصدی قیمت قطعات خودرو

حالا فرض کنیم خودروی شما صفر نیست و به تعمیرات سالانه هم نیاز پیدا می‌کند. درحال حاضر قیمت قطعات خودرو در بازار و ظرف یک‌سال تا ٣٠٠‌درصد رشد داشته‌اند.
هزینه نگهداری خودرو این روزها سر به فلک کشیده است. از گرانی قطعه گرفته تا افزایش حق بیمه و دستمزد تعمیرکاران. علیرضا نیک آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها می‌گوید: «قیمت لوازم یدکی و قطعات خودرو نسبت به پارسال ٣٠٠‌درصد افزایش پیدا کرده است. به‌عنوان مثال دیسک صفحه پژو ٤٠٥ که پارسال همین موقع ١٨٠‌,000 تومان قیمت داشت حالا حدود ٩٠٠‌,000 تومان فروخته می‌شود. لنت چرخ از ٤٠‌,000 تومان به بالای ٢٠٠‌,000 تومان رسیده، البته اگر پیدا کنید.»

جهش قیمت قطعه‌های خودرو در یک‌سال گذشته درشرایطی رخ داده است که نیک آیین می‌گوید: «حدود ٥٠‌درصد این رشد قیمت ناشی از دلال بازی در بازار است.» او با بیان این‌که کنترل بازار قطعه در ایران در دست تعداد محدودی از افراد است، ادامه داد: «این افراد قطعه را نقد اما به قیمت پایین از قطعه‌ساز می‌خرند و مدت‌ها در انبارهای خود نگه می‌دارند تا بازار تشنه بماند و فروشندگان و تعمیرکاران خسته از دردسرهای قطعه‌های بی‌کیفیت حاضر شوند هر قیمتی که دلال تعیین می‌کند، قطعه را از آنها بخرند.»

یک جفت لاستیک خودرو چند؟

تایر خودرو یکی از مهمترین قطعاتی است که تقریبا بعد از کارکرد 60,000 تا 80,000 کیلومتر برای تعویض آن باید دست به کار شد. لاستیک‌های با کیفیت بالا و اغلب پهن و فاق کم از نشانه‌های تایرهای خودروهای گران‌قیمت است که با قیمت‌های بالا در بازار قابل خریداری است. این تایرها از کشورهای ترکیه، آلمان، فرانسه، بریتانیا و خصوصا شهر دوبی به ایران وارد می‌شود. تایرهای خودروهای لوکس با ضمانت کارکرد زیاد، ضمانتنامه کتبی به فروش می‌رسد و کمتر در بازار دیده می‌شود که نمونه‌های تقلبی قابل خریداری باشد. در حال حاضر یک جفت لاستیک مارک بریجستون 1,200,000 تومان، فالکن 1,300,000 تومان و کویر تایر ٧٧٠‌,000 تومان قیمت دارد.

بازار پررونق خرید و فروش قطعه‌های تقلبی

گرانی قطعه حالا بازار خرید و فروش قطعه‌های تقلبی را حسابی رونق داده است. قطعات تقلبی این روزها هزینه‌های بالایی را برای دارندگان خودرو می‌تراشد. محمد که خودروی او در آشفته‌بازار این روزها ٤٠٠‌,000,000 تومان قیمت می‌خورد، می‌گوید: «نصب یک قطعه تقلبی ٣٠٠‌,000 تومانی دیسک صفحه خودروی مرا خراب کرد و ١١‌,000,000 تومان به خودروی من صدمه زد».

هر چند محمد مکانیک را مقصر صدمه واردشده به خودرویش می‌داند، اما تعمیرکاران خودرو می‌گویند بیشتر قطعه‌هایی که این روزها در بازار وجود دارد فیک و تقلبی هستند و همین مسأله هزینه سنگینی را روی دست صاحبان خودرو می‌گذارد. به ‌عنوان مثال قطعه‌ای که حداقل باید یک ‌سال کار کند، در کمتر از ٣ ماه خراب می‌شود و دوباره باید تعویض شود. گاهی اوقات غیراستانداردبودن قطعه‌های خودرو دیگر قطعات را هم دچار مشکل می‌کند. نیک‌آیین می‌گوید: «بسیاری تعمیرکاران را مقصر بی‌کیفیت‌بودن قطعه‌های سوارشده بر روی خودرو می‌دانند اما از آنجا که قطعه‌های تقلبی کاملا شبیه اصل آن ساخته می‌شود، امکان تشخیص آن در برخی موارد برای خود مکانیک هم وجود ندارد.»

هزینه نگهداری خودروهای چینی ٣ برابر اروپایی و ژاپنی

اما مشکل گرانی قطعه و افزایش هزینه نگهداری خودرو تنها به خودروهای داخلی محدود نمی‌شود. گزارش‌های دریافتی حاکی از آن است که بعد از افزایش قیمت ارز و حذف اختصاص ارز دولتی برای واردات خودرو و قطعه‌های آن، هزینه نگهداری خودروهای خارجی هم حداقل چهار برابر شده است اما شرایط برای دارندگان خودروهای چینی به مراتب سخت‌تر است. به گفته رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها، طراحی دقیق و استاندارد خودروهای اروپایی، ژاپنی و کره‌ای موجب شده که خرابی قطعه در این خودروها بسیار کم باشد؛ این در حالی است که میزان خرابی خودروهای چینی از ایرانی‌ها هم بالاتر است.

او با بیان این‌که تعداد مراجعه خودروهای چینی به تعمیرگاه سه برابر خودروهای اروپایی و ژاپنی و کره‌ای است، ادامه داد: «به ‌عنوان مثال در یک بازه زمانی برابر، خودروی چینی سه بار ناچار به تعویض دیسک صفحه خود می‌شود اما خودروهای باکیفیت اروپایی تنها یک بار برای تعویض قطعه هزینه می‌کنند.»

افزایش ٢٠‌درصدی دستمزد تعمیرکاران

فروردین امسال بود که خبر افزایش ٢٠‌درصدی دستمزد تعمیرکاران خودرو روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت. بر اساس آن‌چه مصوب شده، دستمزد تعمیر کامل موتور پراید ٧٨٠‌,000 تومان، تعویض رینگ موتور و یاتاقان متحرک و تعمیر سرسیلندر 480,000 تومان، تعویض میل سوپاپ درجا ١٠٠‌,000 تومان، تعویض واشر سلیندر ١٨٠‌,000 تومان، تعویض واتر پمپ (مدل بالا)١١٠‌,000 تومان است. آن‌گونه که در اطلاعیه اتحادیه مکانیسین‌ها آمده، تعمیرکاران برای تعویض رادیاتور با پروانه حداکثر ٦٥‌,000 تومان، تعویض کامل کاربراتور ١٢٠‌,000 تومان، تعویض پمپ بنزین انژکتور ٦٠‌,000 تومان، بازدید و تعویض لنت چهار چرخ ٨٠‌,000تومان، تعویض پدال کلاچ، ترمز و کامل غلاف ١٥٠‌,000 تومان، تعویض کامل گیربکس با کلاچ ٢٧٠,000 تومان، تعویض کوئل دوبل ٣٥,000 تومان، تعویض ترموستات ٥٠‌,000 تومان می‌توانند از مشتری‌ها دریافت کنند؛ اما قیمت‌های موجود در بازار به مراتب بالاتر از این حرف‌هاست. البته رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها این ادعا را قبول نداشته و توضیح می‌دهد که به دلیل شرایط بد اقتصادی مردم این روزها کمتر به تعمیرگاه‌ها مراجعه می‌کنند و رکود سنگینی در صنف ما حاکم شده است، با توجه به این اوصاف مکانیک‌ها ناچارند که هزینه کمتری را از مشتریان خود طلب کنند.

او با بیان این‌که مردم در صورت ناراضی‌بودن از هزینه دستمزد و مهارت تعمیرکاران می‌توانند تماس گرفته و شکایت خود را ثبت کنند، ادامه داد: «تنها ٥‌درصد شکایت‌هایی که در اتحادیه به ثبت رسیده مربوط به هزینه بالای دستمزد تعمیرکاران خودرو است و بیشتر شکایت‌ها مربوط به نصب قطعه‌های تقلبی و نداشتن مهارت است.»

منبع: روزنامه شهروند