امروزه صحبت از آلودگی هوا و قرار گرفتن این معضل در صدر اخبار روزانه در کلان شهرها و شهرهای صنعتی به امری روزمره به ویژه در فصول سرد سال که با پدیده وارونگی دما مواجه هستیم تبدیل شده است. مراجعه روزانه چند هزار نفر از ساکنان شهرهای بزرگ و صنعتی به مراکز درمانی و اورژانس‌ها، تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و ایجاد بیماری‌های سخت در دراز مدت تنها بخش کوچکی از پیامدهای آلودگی هوا در کلان شهرها است.

در این میان بررسی راهکارهای میان و بلند مدت که توسط کارشناسان و برنامه‌های مختلف در صدا و سیما مطرح می‌شوند برای آینده این کشور راه‌گشا خواهد بوده اما به واقع سهم هر کدام از ما در بهبود این وضعیت چیست؟ آیا راهکارهایی ساده می¬توان یافت که به بهبود این وضعیت کمک کند؟
همانطور که بارها در محافل مختلف علمی بیان شده است، یکی از عوامل اصلی آلودگی در کلان شهرها وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی هستند. تردد این حجم از خودرو با سوخت‌های فسیلی ذاتا برای محیط زیست مخرب است. اما اگر همین وسایل نقلیه دارای استانداردهای لازم بوده و از سوخت با کیفیت نیز استفاده کنند میزان اثرات مخرب آن‌ها بر محیط زیست به حداقل خواهد رسید. به بیانی دیگر تولید خودروهای سبک و سنگین که با استانداردهای روز آلایندگی دنیا منطبق نیستند در کنار استفاده از بنزین با کیفیت غیرقابل قبول مزید بر علت است. اما در کنار این موارد، عدم سرویس به موقع خودروهای سبک وسنگین و یا به نوعی عدم آگاهی مالکان وسایل نقلیه، عاملی است که به مراتب آثار بسیار زیان‌باری دارد.
مسائلی مانند عدم توجه به تعویض به موقع فیلترهوا، عدم سرویس سیستم سوخت‌رسانی، عدم تعویض به موقع کاتالیزور و... به نوبه خود نقش بسیار پر رنگی در آلودگی هوای کلان شهرها دارند. در این میان تاثیر تعویض به موقع کاتالیزور نقش بسیار حیاتی دارد که توسط طیف غالب مالکان وسایل نقلیه رعایت نمی‌شود و بعضا خودرو تا آخر عمر کاری خود رنگ تعویض کاتالیزور را به خود نمی‌بیند و حتی بسیاری از مالکان نیز اقدام به حذف این قطعه به دلایل واهی چون افت توان خودرو می‌کنند. بنابراین انجام سرویس‌های دوره‌ای استاندارد نقش بسیار پررنگی در کاهش آلودگی هوا خواهند داشت.

سرویس‌های دوره‌ای شامل بازرسی کدام قسمت‌های اتومبیل است؟
به طور کلی سرویس‌های دوره‌ای شامل بازدید، کنترل و تعویض قطعات مصرفی خودرو است. اولین گام در بازدید و سرویس دوره‌ای یک خودرو، کنترل کیلومتر و مدت زمان کارکرد روغن موتور، روغن گیربکس و فیلترهای سوخت، روغن و هوا است. تعویض روغن و فیلترها را می‌توان اولین و ساده‌ترین اقدام در سرویس دوره‌ای دانست. تعویض روغن موتور بستگی به مدت زمان مصرف و کیلومتر کارکرد آن دارد که برای روغن‌های مختلف کیلومترهای کارکرد مفید متفاوتی عنوان می‌شود، اما در حالت کلی بهتر است روغن موتور به دلیل اینکه در معرض اکسید شدن و تجزیه حرارتی قرار می‌گیرد، بیش‌تر از 6 ماه در پیشرانه خودرو مورد استفاده قرار نگیرد. همچنین بهتر است که فیلتر روغن نیز در زمان تعویض روغن عوض شود. تعویض نکردن به موقع روغن موتور موجب از دست دادن خاصیت روانکاری و استهلاک زیاد در بین قطعات متحرک پیشرانه شده و صدمات و هزینه‌های جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
گام بعدی پس از تعویض روغن و فیلترها، بازرسی تسمه‌های اتومبیل است. بیش‌تر خودرو‌های موجود در کشور دارای تسمه تایم و تسمه‌ای موسوم به تسمه دینام است، که وظیفه انتقال نیرو به دینام، کمپرسور کولر، واترپمپ و... را بر عهده دارند، استفاده شده است. این تسمه‌ها باید در سرویس‌های دوره‌ای کنترل شده و در صورت مشاهده ترک و هرگونه پارگی نسبت به تعویض آن‌ها اقدام شود. تعویض دیرهنگام و پارگی تسمه تایم می‌تواند باعث کج شدن سوپاپ‌ها، پیستون و از کار افتادن پیشرانه خودرو شود که هزینه بسیار سنگینی را به دنبال خواهد داشت. پیشنهاد می‌شود که تسمه تایم خودرو طبق زمان و کیلومتر تعریف شده توسط کمپانی تعویض شود.
قدم بعدی در سرویس دوره‌ای کنترل شمع‌ها و وایرها است. فرسودگی شمع و وایر و عدم احتراق مناسب در محفظه سیلندر می‌تواند در کارکرد منظم و دقیق پیشرانه خودرو اختلال ایجاد کرده و مصرف سوخت خودرو را افزایش دهد.
کنترل فشار باد تایرها، کنترل لنت‌های ترمز، سطح روغن ترمز، قطعات لاستیکی و کاسه نمدهای سیستم تعلیق و انتقال قدرت، اجزای جلوبندی و تعلیق جلو و عقب و کنترل وجود ترک و پارگی در تایرها در قدم‌های بعدی سرویس دوره‌ای و بازرسی سلامتی فنی یک خودرو قرار می‌گیرد.

خدمات امداد خودرو ایران، آسان‌ترین روش برای دریافت سرویس‌های دوره‌ای
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که باعث به تعویق افتادن سرویس‌های دوره‌ای می‌شود، عدم توجه مالک و یا به بیانی بهتر مشغله‌های بیش از حد و نبود زمان کافی برای رسیدگی به خودرو است. این مساله خود می‌تواند شروعی برای بروز مشکلات فنی بزرگ‌تر بوده و آسیب‌های جدی‌تری را که در اثر عدم توجه به سرویس‌های دوره‌ای ایجاد می‌شوند به همراه داشته باشد. اما این مشکل نیز راه‌حل خاص خود را دارا است. مالکان هر یک از محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو می‌توانند از سرویس‌های ویژه‌ای که امدادخودروایران برای امدادرسانی و یا انجام سرویس‌های دوره‌ای در نظر گرفته است بدون نیاز به مراجعه به تعمیرگاه بهرهمند شوند.
مشتریان این شرکت می‌توانند ضمن تماس با مرکز پاسخگویی ایران‌خودرو به شماره 096440 و یا بهره‌مندی از اپلیکیشین ایساکو، درخواست خود مبنی بر دریافت خدمات در محل را ثبت کنند. این سرویس در حقیقت به ارائه خدماتی مانند بازدید¬های برقی و مکانیکی خودرو و همچنین تعویض شمع، روغن‌ها، تسمه‌ها، باتری، تایر، شیشه‌شور و... در محل و زمان مورد نظر شما می‌پردازد. بنابراین با استفاده از این سرویس نیاز به مراجعه به تعمیرگاه برای بازدید و تعویض قطعاتی که شامل سرویس‌های دوره‌ای هستند برطرف خواهد شد.
لازم به ذکر است که اقدام به کنترل و بازرسی و در صورت نیاز تعویض قطعات مصرفی و معیوب در زمان مقرر می‌تواند به طول عمر مفید بیش‌تر یک خودرو بسیار تاثیرگذار بوده و از وارد آمدن صدمات فنی گسترده‌تر و حتی آسیب‌های جانی به سرنشینان خودرو جلوگیری کند. علاوه بر این، انجام سرویس‌های دوره‌ای در زمان مقرر و به تعویق نیفتادن این سرویس‌ها تاثیر بسزا و نقش بسیار موثری در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.