دو خودروساز بزرگ کشور در سال جدید از برنامه خود برای حذف سه محصول سمند، پژو ۴۰۵ و تیبا که کف قیمت را در کارخانه تشکیل می‌دهند، رونمایی کردند.

حذف این محصولات به‌خصوص حذف تیبا صندوقدار باعث خواهد شد تا کف قیمت خودرو به بالای ۱۲۰‌میلیون تومان برسد. با حذف تیبا صندوقدار، ساینا با قیمتی حدود ۱۲۴‌میلیون تومان عنوان ارزان‌ترین خودرو را در کارخانه به خود اختصاص خواهد داد.

به نظر می‌رسد دلیل اصلی حذف سه محصول یاد شده را باید در تولید همراه با زیان توسط ایران‌خودرو و سایپا جست‌وجو کرد.

صورت‌های مالی شرکت‌های خودروساز گویای این است که آنها مشغول تولید با زیان هستند. آنچه مشخص است خودروسازان برای جلوگیری از تولید همراه با زیان، آستین‌ها را بالا زده و می‌خواهند سبد محصولات خود را از محصولاتی که زیان بیشتری را به آنها تحمیل می‌کنند خالی کنند.

بنابر اعلام مدیرعامل سایپا در اسفندماه ۱۴۰۰ تولید هر دستگاه تیبا حدود ۷۷‌میلیون تومان زیان روی دست این خودروساز می‌گذارد.

بنابراین زمانی که خودروسازان نمی‌توانند محصولات خود را بر اساس قیمت تمام شده واقعی به‌علاوه سودی مشخص به بازار عرضه کنند و مجبور هستند محصولات خود را با قیمت‌های دستوری برای مشتریان فاکتور کنند در دسترس‌ترین راه برای جلوگیری از تولید همراه با زیان، حذف این محصولات است.

البته در کنار بحث تولید با زیان، شرکت‌های خودروساز دلیل دیگری برای حذف سه خودروی سمند، پژو ۴۰۵ و تیبا دارند. آن‌طور که برنامه پنج ساله ششم به خودروسازان تکلیف کرده آنها باید از ابتدای سال‌جاری محصولات خود را بر اساس استاندارد یورو ۶ تولید کنند.

هر چند خبر می‌رسد که سیاستگذار خودرویی با هماهنگی دولت توانسته اجرای این سیاست را به تعویق بیندازد اما چنانچه سال آینده خودروسازان ملزم به اجرای آن شوند دیگر سمند، پژو ۴۰۵ و تیبا نمی‌توانند استاندارد یاد شده را پاس کنند، بنابراین تولید آنها با منع قانونی روبه‌رو خواهد شد.

به نوشته دنیای‌اقتصاد، شرکت‌های خودروساز با توجه به این مساله پیش‌دستی کرده و با برنامه‌ریزی برای حذف این محصولات تلاش می‌کنند تولید محصولاتی را که قابلیت هماهنگی با استاندارد یورو ۶ را دارند در دستورکار قرار دهند. اما بررسی آخرین آمار منتشر شده توسط وزارت صمت مربوط به بهمن ماه ۱۴۰۰ نشان می‌دهد چنانچه ایران‌خودرو قصد داشته باشد سمند و پژو ۴۰۵ مدل SLX بنزین‌سوز را از سبد محصولاتی خود حذف کند (با فرض اینکه تولید سمند سورن پلاس را همچنان در دستور کار داشته باشد) حدود ۳‌درصد از تیراژ تولید خود را از دست خواهد داد.

بر اساس آمارهای منتشر شده در ۱۱ ماه سال گذشته ایران‌خودرویی‌ها در مجموع بیش از ۴۳۵‌هزار و ۲۰۰ دستگاه خودرو تولید کردند که از این تعداد نزدیک به ۱۶‌هزار و ۳۷۰ دستگاه را تولید سمند در دو مدل سمند LX، سمند EF۷ و پژو ۴۰۵ مدل SLX به خود اختصاص داده است.

بنابراین با توجه به سهم سمند و پژو ۴۰۵ در سبد محصولاتی ایران‌خودرو به نظر می‌رسد غول آبی جاده مخصوص به راحتی بتواند این دو خودرو را از سبد محصولاتی خود خارج کند و جای خالی آنها را با محصولات جایگزین پر کند.

حال به سراغ خودروسازی سایپا می‌رویم. این خودروساز با توجه به آمارهای منتشر شده در دومین ماه از فصل زمستان سال گذشته توانسته حدود ۳۲۱ دستگاه از انواع محصولات خود را در خطوط تولید تکمیل کند. از این تعداد سهم تیبا حدود ۱۳۲‌هزار و ۸۰۰ دستگاه برآورد شده است.

تولید این تعداد تیبا حدود ۴۱‌درصد از تیراژ تولید این خودروساز را تا پایان بهمن ماه ۱۴۰۰ به خود اختصاص داده است. با توجه به سهم تیبا در سبد محصولاتی سایپا به نظر می‌رسد برخلاف ایران‌خودرو، غول نارنجی جاده مخصوص کار چندان راحتی برای کنار گذاشتن تیبا از سبد محصولاتی خود در پیش نداشته باشد.

اما خودروسازان اگر بخواهند محصولات یاد شده را حذف کنند جای خالی آنها را با چه محصولاتی در کوتاه‌مدت پر خواهند کرد؟

به نظر می‌رسد دو محصول نوبرانه خودروسازان یعنی تارا و شاهین در دسترس‌ترین گزینه برای پر کردن جای خالی خودروهایی باشد که از خط تولید خارج خواهند شد. آن طور که بابک رحمانی معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو اعلام کرده این خودروساز برای سال‌جاری تولید ۷۵‌هزار دستگاه انواع خودروی تارا را هدف‌گذاری کرده است.

اطلاعات منتشر شده در سایت کدال نشان می‌دهد خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص در پایان سال ۱۴۰۰ در مجموع حدود ۸‌هزار و ۵۵۰ دستگاه انواع تارا تولید کرد. با توجه به هدف‌گذاری صورت گرفته ایران‌خودرویی‌ها در نظر دارند تیراژ تولید این محصول نوبرانه خود را بیش از ۷۷۰‌درصد رشد دهند.

این میزان رشد می‌تواند بخشی از خلا توقف تولید سمند و پژو ۴۰۵ را جبران کند. البته ایران‌خودرویی‌ها تولید انبوه K۱۲۵ نخستین خودروی کراس اوور خود و همچنین تولید یک الی دو محصول مونتاژی را نیز برای سال‌جاری برنامه‌ریزی کرده‌اند.

اما سایپایی‌ها در صورت حذف تیبا چه خودروهایی را می‌توانند جایگزین کنند؟ شاهین خودرویی است که خودروساز ساکن کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده و قرار است سال‌جاری این خودرو را با گیربکس اتوماتیک نیز تولید کند.

به نظر می‌رسد در کنار شاهین با حذف تیبا۲ محصولی مانند کوییک با توجه به تنوع مدلی که دارد می‌تواند یکی از گزینه‌های در دسترس باشد. البته نارنجی‌های جاده مخصوص تولید دو محصول جدید آریا و اطلس را نیز به نوعی در دستور کار دارند اما مشخص نیست این دو محصول امسال به تولید انبوه خواهند رسید یا نه.