خودروهای آیکونیک: هوندا Z
برای ژاپنیهایی که از سالهای پس از شروع جنگ جهانی دوم سراغ خودروهای بسیار کوچک و کممصرف شهری رفته بودند، شروع بحران نفتی دهه ۱۹۷۰ نوعی نعمت به حساب میآمد! وقتی دهه ۱۹۶۰ به سالهای انتهایی خودش نزدیک میشد، خودروسازهای ژاپنی سالها تجربه در ساخت خودروهای بسیار کوچک شهری که به «خودروهای K» (یا Kei) مشهور شده بودند را در کارنامه داشتند. در کنار خودروسازهای تازهکارتری چون سوبارو، ژاپنیهای باتجربهتر دیگر مانند هوندا هم به هیچ وجه از منافع داشتن نمایندهای در این کلاس چشمپوشی نمیکردند. یکی از این خودروها که به خاطر طراحی خاص و ویژگیهای منحصربهفردش به سمبلی در دنیای خودروسازی تبدیل شد هوندا Z است. هاچبک دو درِ بسیار کوچکی که تلاش داشت در کنار رقیبانی چون بیتل و فیات ۵۰۰، سهمی از بازار را نصیب خودش کند، اما موفق نشد؛ هرچند که در ژاپن دست بالا را داشت.
هوندا در ۱۹۷۰ از مدل Z رونمایی کرد. طول بدنه تنها ۲۹۹ سانتیمتر بود و فاصله بین دو محور هم دقیقا ۲ متر. از آن جایی که برای بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی و شرایط خاص قانونی خودروهای این کلاس، حجم موتور نباید از مقدار مشخصی تجاوز میکرد، هوندا پیشرانه دو سیلندری را برای آن تدارک دید که تنها ۳۵۴ سیسی حجم داشت و بسته به بازار هدف میتوانست به گیربکس 4 سرعته دستی یا 3 سرعته اتوماتیک متصل شود. چنین پیشرانه کوچکی این تصور را ایجاد میکند که احتمالا حداکثر توان تولیدی از بیست اسببخار بیشتر نخواهد بود، اما مهندسان هوندا با طراحی ویژهشان قدرت ۳۱ و ۳۳ اسب بخاری را از آن بیرون کشیدند. ارقامی که بسته به رده تجهیزاتی انتخابی ( معمولی یا اسپرت) در دور موتورهای ۸۵۰۰ و ۹۰۰۰ به دست میآمدند!
یک سال بعد هوندا تغییراتی روی این پیشرانه اجرا کرد. سیستم خنککننده آن را به رادیاتور آبی تغییر داد تا بیشینه توان خروجی به ۳۶ اسببخار (در دور موتور ۹۰۰۰) افزایش پیدا کند. با این وجود چنین پیشرانهای هنوز برای بازارهای صادراتی مناسب نبود. در آمریکا، جایی که هوندا در حال کسب اولین تجربههایش برای رسیدن به موفقیت بود این پیشرانه ۰.۶ لیتری بود که مورد استفاده قرار گرفت. گرچه نهایت قدرت این موتور هم به ۳۶ اسب بخار میرسید، اما گشتاور بیشتری داشت و عملکرد بهتری در بزرگراهها از خود نشان میداد. در انگلستان هم همین پیشرانه مورد استفاده قرار گرفت و تنها در استرالیا ( و البته خود ژاپن) بود که هوندا پیشرانه کوچکتر را ارائه میکرد.
ساختار فنی Z بسیار ساده بود: کمک فنرهای پیچی و سیستم تعلیق مستقل جلو در کنار فنرهای شمش عقب، بدنهای با حداقل تزیینات، داشبوردی ساده و دو صندلی نسبتا راحت و یک نیمکت کوچک برای ردیف عقب. همه اینها Z را بیشتر برای استفاده شهری و خانوادههای کمجمعیت و جوان مناسب میساختند. در حالی که هزاران دستگاه از این خودرو در ژاپن به فروش رسید، در بازارهای صادراتی اوضاع به هیچوجه خوب نبود. Z نه تنها مناسب ذائقه علاقهمند به خودروهای بزرگ آمریکاییها نبود، که در اروپا هم بیش از اندازه ضعیف تلقی شد. مجموع فروش در اروپا به هزار دستگاه نرسید و همان تعداد اندک هم بیشتر در فرانسه و سوئیس فروخته شدند. هوندا این مدل را در آلمان عرضه نکرد، اما بعدها تعدادی از نمونههای فروخته شده به آن جا برده شدند و با تعویض پیشرانهشان به نمونه ۲۴۲ سیسی، به عنوان خودروهایی که رانندگی با آنها نیاز به گواهینامه نداشت فروخته شدند.
هوندا حتی با وجود فیسلیفت سال ۱۹۷۲ (که پیشرانه به حجم ۳۵۶ سیسی را جایگزین نمونه قبلی کرده بود و با تجهیزات بیشتر ارائه میشد) نتوانست تولید Z را ادامه دهد و در نهایت بعد از چهار سال تولید در سال ۱۹۷۴ آن را از رده خارج کرد و به محصول جدیدی فرصت عرضِ اندام داد: سیویک؛ خودرویی که اکنون دهمین نسل آن روانه بازارها شده است و یکی از محبوبترینهای دنیای خودرو است.
گزارش