صنعت خودروسازی در ایران از دهه چهل شمسی به عنوان یکی از صنایع مهم به شمار رفته و در ابتدا به عنوان صنعت مونتاژ خودروهای آمریکایی به شمار میرفت، با ابتکار امیرعباس هویدا، نخست وزیر وقت ایران، کشور برای اولین بار شاهد تولید خودرو در کشور بود، پیکان اولین خودرویی بود که به طور کامل در کشور تولید شد.
بعدها این روند با مونتاژ خودروهای آمریکایی برای اولین بار در خارج از مرزهای ایالات متحده ادامه پیدا کرد. با انقلاب سال 1357 عملا برای اولین بار خروج شرکای خارجی خودروسازان اتفاق افتاد. اتفاقی که میتوانست از همان ابتدا با رویکردی درست به سمت تولید و پایهگذاری نوینی از صنعت خودرو در کشور بیانجامد که با جنگ هشت ساله به عقب افتاد.
در دوران سازندگی سعی شد همان روند گذشته قبل از انقلاب طی شود و کاری همچون پیکان انجام شود، اما هیچ یک از خودروسازان جهانی حاضر به فروش تکنولوژی و محصول خود به ایران نبودند، دست آخر خودروسازی کیا که در آن زمان در حال ورشکستگی بود تکنولوژی مدل پراید خود را به ایران فروخت و از عملا خود را از ورشکستگی نجات داد و دوران جدیدی در صنعت خودرو بعد از انقلاب آغاز شد که در واقع کپیبرداری از برنامه پیش از انقلاب بود.
با روی کار آمدن دولت اصلاحات و باز شدن درهای ایران به روی تمدن جهانی پژو و بعد رنو به عنوان دو خودروساز برتر جهانی وارد بازار ایران شدند، اما بد عهدی آنها و دو دوره متوالی تا هم اکنون اثبات شده است.
در دو سال پایانی دولت تدبیر و امید سعی شد پس از دوران طلایی برجام، صنعت خودکفایی در عرصه خودرو به راه افتاده از فرصت ایجاد شده در دوران برجام و خرید تکنولوژی و پلتفرم دوران جدیدی از صنعت خودروسازی به راه بیافتد، اما با ضعف در تولید برخی قطعات عملا این روند با کندی مواجه شد تا در نهایت تارا و شاهین در دو خودروسازی عملا به عنوان نسل جدیدی از خودروسازی در ایران به نمایش درآمدند.
در جریان مناظرات انتخاباتی نامزد پیروز و همفکران وی از توسعه صنعت خودروسازی برای بازار 600 میلیونی منطقه حرف به میان آوردند، این در حالی است که دو خودروساز جریان اصلی کشور هنوز اتومبیلهای خود را با قرعه کشی و شیوهای غیرمرسوم در سراسر جهان عرضه میکنند.
افزون بر این، محصولات ایرانی همچنان توان رقابت با خودروسازان دیگر در منطقه را ندارند، همچون تجربههای گذشته در عراق، سوریه و لبنان که حتی با توجه به اینکه دولتهای همسو با ایران بودند، اما عملا توفیقی در این خصوص نیافتهایم.
به نظر میرسد قبل از پرداختن به موضوع اصلی صنعت خودروسازی در خصوص ارز آوری برای کشور باید این صنعت را از حالت زیان ده خارج کرده و توان پاسخگویی به بازار داخلی را فراهم کرده و پس از آن به تنظیم عرضه و تقاضا در بازار پرداخته و در نهایت یک استراتژی بلند مدت برای این صنعت تدوین شده و رویکرد جهانی را در خصوص تولید خودروهای برقی، خودران با استفاده از تکنولوژیهای هایتک در نظر گرفت تا عقب ماندگی 50 ساله نسبت به صنعت روز دنیا به سرعت برطرف شود.
گفتنی است یکی از صنایع مهم در کشور، صنعت خودروسازی بوده که عملا حیات بسیاری از قطعه سازان بدان آن وابسته است، رئیس جمهور منتخب نباید فراموش کند پس از خروج خودروسازان از ایران بیش از 16000 نفر مشغول در این صنعت بیکار شده و زوال این صنعت و نداشتن برنامه در این خصوص به زودی صنایع وابسته به خودروسازی را رو به تعطیلی کشانده و عملا موجب از دست رفتن شغلهای بسیاری خواهد شد.
صنعت خودروسازی در کنار صنعت ساختمان و مسکن میتواند به عنوان دو پیشرانه اصلی کشور عمل کرده و همچون دو بال مطمئن در صورت اصلاح ساختاری برای دولت سیزدهم کار کرده و باعث رشد صنایع مادری همچون سنگ آهن، فولاد، برق، قطعه سازی و دیگر صنایع وابسته شوند.
همچنین با توجه ویژه به این دو صنعت مشکل بیکاری را نیز میتوان تا حدودی حل کرد و از جمعیت بیکاران کشور کاست.
گزارش