اگر در پرسشنامهای از ۱۰۰ علاقهمند دنیای خودرو بخواهید که پنج مدل عضلانی V8 جنرالموتورز از دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی را نام ببرند، بعید است اسم مونته کارلو را در بین آنها پیدا کنید. این اتفاق کمی ناخوشایند است چون مونته کارلو خودروی واقعا دوستداشتنی و جذابی بود که حداقل در بخش اول عمر خود، عملکرد فنی قابلتوجهی هم داشت. در اوایل دهه ۷۰، اشتیاق زیادی برای خودروهای اروپایی به وجود آمد و میتوان تاثیر آن را در مثلا نسل دوم کامارو که بازطراحی مبتنی بر محصولات اروپایی داشت مشاهده کرد. در همان مواقع، مونته کارلو معرفی شد که نام آن از شهر لوکس و گرانقیمت موناکو برداشته شده و قرار بود که جای خالی یک خودروی شخصی لوکس را در خط تولید شورولت پر کند و برای رقابت با محصولاتی مثل پونتیاک گرند پریکس و فورد ثاندربرد آماده شود. مونته کارلو شاید مورد کملطفی برخی از طرفداران دنیای خودرو قرار بگیرد اما در طول ۳۲ سال، بیش از ۴.۴ میلیون دستگاه از آن تولید شد. آماری که برای هر خودرویی قبل از دهه ۹۰ میلادی، تحسینبرانگیز به نظر میرسد.
چند نسل از مونته کارلو معرفی شد؟
مونته کارلو در ۶ نسل و بین سالهای ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۸ فعالیت داشت و البته یک توقف ۵ ساله هم بین ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴ را تجربه کرد. اولین نسل (۱۹۷۲-۱۹۷۰) آن سوار بر یک پلتفرم خاص بود که از آن در مدل گرند پریکس نیز استفاده شده بود. برخی از عناصر مونته کارلو ۱۹۷۰ مثل شیشه جلو یا پنجره عقب آن با مدل شول (Chevelle) یکی بود و همچنین مثل نسل دوم کامارو، این خودرو نیز از شیشه پاککنهای پنهانشده بهره میبرد. طراحی و توسعه مونته کارلو با کد داخلی کانکرز (Concours) زمانی که پیت استس مدیریت شورولت را بر عهده داشت انجام شد اما وقتی که خودرو به صورت رسمی در سپتامبر ۱۹۶۹ معرفی شد، جان دیلورن (بله، دیلورن معروف!) مدیر شورولت بود. دیلورن بعد از دوران مدیریت خود در پونتیاک، توسط جیام به عنوان مدیر برند شورولت استخدام شد.
شول برای کسانی که تجهیزات لوکس بیشتری میخواستند (۱۹۷۲-۱۹۷۰)
به غیر از عناصر مشترک بین دو خودرو، طراحی کلی مونته کارلو شباهت زیادی به شورولت شول داشت. جلوپنجره مستطیلی بزرگ و کرومی آن با دو جداکننده افقی، کاپوتی کشیده و چراغهای جلوی دایرهای که توسط راهنما و رگههای کرومی احاطه شده بودند، از عناصر جذاب نمای بیرونی خودرو محسوب میشوند. فاصله بین محورهای مونته کارلو ۱۹۷۰ نیز همانند شورولت شول ۴درب به ۲۹۴۶ میلیمتر میرسید.
تسخیر بازار سایزمتوسطهای لوکس
پیشرانه استاندارد مونتهکارلو نسخه ۳۵۰ اینچی توربوفایر V8 بود که میتوانست ۲۵۰ اسب بخار و گشتاور ۴۶۷ نیوتنمتر تولید کند. در بخش جعبهدنده نیز گزینه ۳سرعته دستی Synchro-Mesh ارائه میشد. در ساخت داشبورد خودرو که طراحی آن عینا از مدل شول قرض گرفته شده بود، از مواد باکیفیت و چوب مرغوب استفاده شد تا نیازهای مشتریان لوکسپسند آن زمان تامین شود. قیمت پایه مونته کارلو ۳ هزار و ۱۲۳ دلار (نزدیک به ۲۴ هزار و ۶۵۸ دلار به نرخ سال ۲۰۲۴) بود که ۲۱۸ دلار (یا ۲ هزار دلار امروزی) گرانتر از مدل شول مالیبو بود اما همچنان قیمت کمتری از کاپریس اسپورت کوپه داشت.
تجهیزات لوکس ارزان به دست نمیآیند
البته که آپشنها و تجهیززات بیشتری هم برای اضافه کردن به خودرو وجود داشت. جعبهدنده ۲سرعته اتوماتیک پاورگلاید (برای پیشرانههای ۳۵۰ اینچی)، ۳سرعته توربو هیدروماتیک و ۴سرعته دستی از جمله سایر گزینهها محسوب میشدند. اگر تمام تجهیزات خودرو مثل سیستم تهویه مطبوع، چرخهای مخصوص رالی، فرمان برقی، شیشهها و صندلیهای برقی، کنسول مرکزی و سطوح تزیینی مختلف خودرو را انتخاب میکردید، قیمت کلی آن به کمی بیش از ۵ هزار دلار میرسید که به پول امروز، چیزی نزدیک به ۴۰ هزار دلار میشد. پس مونته کارلو قطعا خودروی ارزانی نبود.
تولد مونته کارلو SS 454
گزینههای مختلفی هم در بخش پیشرانه ارائه میشد که بهترین آنها، بسته ۴۲۰ دلاری SS 454 بود که شامل پیشرانه 454 توربوجت بیگبلاک ۳۶۰ اسب بخاری با فنربندی و سیستم تعلیق مخصوص، جعبهدنده ۳سرعته اتوماتیک و نشان SS 454 در بخشهای مختلف خودرو میشد. البته این بسته چندان موفق و پرطرفدار نبود و اینطور به نظر میآمد که آنهایی که قدرت و عملکرد فنی بیشتری از خودرویشان میخواهند، سراغ خرید شول رفتهاند. در نهایت، فقط ۳ هزار و ۸۲۳ دستگاه از مونته کارلو SS 454 تولید شد. با وجود فروش پایین، این نسخه توانست عملکرد قابلقبولی از خود به جای بگذارد و در آزمایشات مخصوص موتور ترند، توانست دو مدل ثاندربرد و گرند پریکس را در بخش شتابگیری شکست دهد. طبق آزمایشات انجامشده توسط این رسانه خبری، مونته کارلو به فقط ۷ ثانیه نیاز داشت تا بتواند شتاب ۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت را طی کند. این آمار و ارقام برای خودرویی از دهه ۷۰ میلادی، قابلاحترام و تحسینبرانگیز به نظر میرسد. مخصوصا برای خودرویی که سگمنت محصولات لوکس را هدف گرفته بود.
پوزخند به رقبا
در تستهای جادهای موتور ترند که در نوامبر ۱۹۶۹ انجام شده بود، مونته کارلو توانست در مقایسه با فورد ثاندربرد و پونتیاک گرند پریکس، عملکرد بسیار بهتری داشته باشد. موتور ترند در انتهای آزمایشات خود به این نتیجه رسید که «مونته کارلو از هر لحاظ و در تمام ابعاد، یک موفقیت بی چون و چرا است و با ارائه سطوح تجهیزاتی لوکس و عملکرد فنی تحسینبرانگیز، خودرویی ارزشمند و جذاب محسوب میشود.» مونته کارلو ۱۹۷۰ توانست آمار فروش ۱۴۵ هزار و ۹۷۵ دستگاه را به نام خود ثبت کند.
بحران اعتصابات کارگران و کاهش تولید
برای مدل سال ۱۹۷۱، مونته کارلو دچار تغییرات چندانی نشد و در واقع به غیر از اصلاحات جزئی در جلوپنجره و چراغها، تفاوتی با مدل سال قبل خود نداشت. اعتصابات ۲ ماهه گارگران صنعت خودرو در آن زمان باعث افت تولید شد و فروش سالانه مونته کارلو نیز به ۱۱۲ هزار و ۵۹۹ دستگاه کاهش پیدا کرد. مدل سال ۱۹۷۲ نیز همچنان میزبان تغییرات جزئی بیشتر در جلوپنجره و چراغها بود و بزرگترین تغییر آن، جابجا کردن لامپهای پارکینگ از جلوپنجره به گلگیر محسوب میشد. تولید نسخه ۴سرعته دستی نیز به دلیل فروش کم متوقف شد اما آمار کلی تولید افزایش پیدا کرد و به ۱۸۰ هزار و ۸۹۱ دستگاه رسید.
نسل دوم وارد میشود (۱۹۷۷-۱۹۷۳)
همانند سایر محصولات جنرالموتورز در شروع ۱۹۷۳، نسل دوم مونته کارلو نیز دچار تغییرات بزرگ در زبان طراحی و نمای بیرونی شد. البته ظاهر کلی خودرو و کاپوت بیش از حد کشیده و بلند آن همچنان وجود داشت اما شکل بدنه، قیافه خشنتر و جذابتری به خود گرفته بود. این مدل نیز توانست جوایز متعددی از جمله «بهترین خودروی سال ۱۹۷۳» موتور ترند را از آن خود کند. فروش آن به عدد تحسینبرانگیز ۲۳۳ هزار و ۶۸۹ دستگاه رسید.
افزایش فروش با وجود مشکلات فنی
به عقیده بسیاری از تحلیلگران و متخصصان صنعت خودرو، سال ۱۹۷۴ را میتوان شروع دوران تاریک و ناامیدکننده خودروهای عضلانی آمریکایی دانست. عوامل متعددی در افول این خودروها تاثیرگذار بودند. بخشی از آنها به قوانین جدید دولتی برمیگشت و بخشی هم به خاطر محدودیتهای ورود نفت و گاز از کشورهای عربی به آمریکا اعمال شد. مجموعه قوانین جدید در نهایت منجر به این شد که مشتریان بازار خودرو به دنبال محصولات کوچکتر با مصرف بهینهتر بروند. البته حتی با وجود این محدودیتها و مسائل و البته کاهش قدرت خودرو، مونته کارلو ۱۹۷۴ همچنان رسم نسلهای قبلی را ادامه داد و توانست با فروش ۳۱۲ هزار و ۲۱۷ دستگاه، دوباره آمار فروش رکوردشکنی را به نام خود ثبت کند. این روند البته برای مدل سال ۱۹۷۵ که تغییرات چندانی شامل آن نشده بود متوقف شد و آمار فروش آن به ۲۵۸ هزار و ۹۰۹ دستگاه رسید. البته که با وجود کاهش کلی به دلیل حضور رقبای جدید، فروش مونته کارلو همچنان بالا و قوی محسوب میشد.
ماجرای چهار چراغ: بیشتر همیشه به معنای بهتر نیست
مونته کارلو برای سال ۱۹۷۶، تغییرات ظاهری متعددی دریافت کرد که بزرگترین آن در بخش طراحی جلو رخ داد. جایی که جلوپنجره قدیمی خودرو جای خود را به نسخهای جدیدتر و با چهار چراغ داد. این اولین مدل مونته کارلو بود که پسرفتی نسبتا محسوس در بخش طراحی را نشان میداد. البته نکته جالب این است که حتی این قدم به ظاهر رو عقب هم نتوانست مانع فروش بالای خودرو شود. جنرالموتورز توانست ۳۵۳ هزار و ۲۷۲ دستگاه از این مدل را به فروش برساند. سنت رکوردشکنی خودرو نیز در سال ۱۹۷۷ و با فروش ۴۱۱ هزار و ۳۸ دستگاه دوباره ادامه یافت.
نسل سوم با تغییرات بیشتر معرفی شد (۱۹۸۰-۱۹۷۸)
جنرالموتورز در سال ۱۹۷۷، تمام خودروهای فولسایز خود را کمی کوچک کرد و در سال ۱۹۷۸، نوبت به خودروهای میانی و سایزمتوسط مثل مونته کارلو رسید. مونته کارلو ۱۹۷۸ کاملا جدید به اندازه ۳۸۰ میلیمتر طول کمتر و ۳۶۲ کیلوگرم سبکتر در مقایسه با مدل قبلی بود اما فضای داخلی و ظرفیت صندوق عقب آن بیشتر شده بود. عملکرد فنی خودرو هم کمی کاهش پیدا کرد و پیشرانه پایه آن به نسخه ۲۰۰ اینچی V6 تنزل پیدا کرد. بزرگترین پیشرانه هم مربوط به نسخه ۳۰۵ V8 بود. رقابت در سگمنت خودروهای سواری لوکس همچنان هدف اول مونته کارلو بود و توانست عملکردی قابلقبول در این بخش داشته باشد اما نسل سوم مونته کارلو فقط به اندازه ۳ سال و بین سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ ادامه یافت.
پلتفرمی بهتر برای نسل چهارم (۱۹۸۸-۱۹۸۱)
نسل سوم مونته کارلو عملکردی نسبتا شکننده از خود ثبت کرد اما اوضاع در نسل چهارم که با استفاده از پلتفرم G-Body همراه بود، دوباره امیدبخش به نظر میرسید. این تغییر پلتفرم در دیگر محصولات سایز متوسط جنرالموتورز مثل بیوک رگال و رقبای آنها یعنی پونتیاک گرند پریکس و اولز کاتلاس نیز اعمال شد. طول نسل چهارم به بیش از ۵۰۸۰ میلیمتر رسید و فاصله بین محوری ۲۷۴۳ میلیمتر آن هم دوباره حفظ شد.
بازگشت ناگهانی مونته کارلو SS
این نسل مجهز به پیشرانه V6 استاندارد ۲۲۹ اینچی بود و یک گزینه ۱۵۰ اسب بخاری V8 هم ارائه میشد. در سال ۱۹۸۳، بازگشت مونته کارلو SS با پیشرانه ۵ لیتری V8 ۱۷۵ اسب بخاری اعلام شد. از آخرین حضور نسخه SS در خط تولید مونته کارلو، ۱۲ سال میگذشت و نسخه جدید آن از تغییرات بدنه و عناصر ظاهری منطبق با خودروهای اروپایی از جمله بال عقب جدید، چرخها و تایرهای اسپرت مخصوص SS و بسته فنربندی F41 بهره میبرد.
قدرت بیشتر و صندلیهای بهتر برای ۱۹۸۴
آمار فروش در سال ۱۹۸۴ با تولید کلی ۱۱۲ هزار و ۷۳۰ دستگاه مونتهکارلو (شامل ۲۴ هزار و ۵۰ دستگاه نسخه SS) همچنان بسیار خوب بود. نسخه SS برای سال ۱۹۸۴، یک ارتقای فنی جزئی ۵ اسب بخاری دریافت کرد و البته با صندلیهای مخصوص استراتو و آپشن کنسول کف ارائه میشد. نسخه استاندارد مونته کارلو مجهز به یک پیشرانه V6 ۱۲۵ اسب بخاری بود و از یک آپشن V8 ۱۶۵ اسب بخاری هم بهره میبرد. ۱۹۸۴ آخرین سالی بود که پیشرانه ۳۵۰ اینچی دیزل ارائه میشد و به نظر میرسید جنرالموتورز در این باره تصمیم درستی گرفته است چون فقط ۱۶۸ دستگاه از این نسخه تولید شد.
۱۹۸۵: بازگشت T-Tops و شروع عصر کامپیوترها
نسخه T-Tops بعد از توقف در ۱۹۸۳، برای مدل ۱۹۸۵ برگشت و نسخه SS نیز علاوه بر دریافت رنگهای بیشتر، جعبهدنده بهروزتری هم دریافت کرد. نسخههای دیزلی کنار گذاشته شدند و جای آنها را پیشرانه ۴.۳ لیتری V6 تزریق مستقیم گرفت. نسخههای V8 هم به کاربراتورهای دومحفظه کوادراجت کنترلشده توسط کامپیوتر مجهز شدند و استارت آنها بسیار راحتتر انجام میشد. گزینههای بیشتر پیشرانه منجر به افزایش فروش شدند و آمار کلی فروش خودرو به ۱۲۰ هزار دستگاه رسید که نسخه SS توانست با ۱۰ هزار دستگاه بیشتر، آمار کلی فروش سالانه خود را به ۳۵ هزار و ۴۸۴ دستگاه رساند.
مونته کارلو به ناسکار میرود
در سال ۱۹۸۶، مسابقات ناسکار هنوز پرطرفدار و محبوب بود و خودروهای تولید انبوه نیز هنوز جایگاه خود در مسابقات حرفهای رانندگی را داشتند. نسخه ایروکوپه مونته کارلو در همین سال عرضه شد که تغییرات کلی آن در راستای بهبود ایرودینامیک خودرو انجام شده بود. این نسخه در مسابقات وینستون کاپ ناسکار شرکت داده شد و به رقابت با فورد ثاندربرد پرداخت.
حذف ایروکوپه و پایان دیفرانسیلعقب
برای مدل سال ۱۹۸۷، اسپورت کوپه به صورت کامل کنار گذاشته شد و نسخههای LS، SS و ایروکوپه در نمایندگیها باقی ماندند. نسخه SS گلگیر عقب و بال عقب تازهای دریافت کرد و از بین ۳۹ هزار و ۲۵۱ دستگاه SS تولیدشده، ۶ هزار و ۵۲ دستگاه آن متعلق به نسخه الهامیافته از مسابقات ناسکار یعنی ایروکوپه بودند. در ۱۹۸۸، از مدل لومینا برای مسابقات ناسکار استفاده شد و به همین خاطر، تولید مونته کارلو ایروکوپه متوقف شد و در دسامبر ۱۹۸۷، تولید نسخه استاندارد مونته کارلو ۱۹۸۸ هم متوقف شده بود و این نام عملا وارد بازنشستگی شد. آخرین دستگاه G-Body نیز یک مونته کارلو SS نقرهای بود. به دلیل توقف تولید، فقط ۳۰ هزار و ۱۷۴ دستگاه مونته کارلو در ۱۹۸۸ تولید شد که ۱۶ هزار و ۲۰۴ دستگاه آن نسخه SS بود.
بازگشت نام مونته کارلو: شروع نسل پنجم (۱۹۹۹-۱۹۹۵)
در سال ۱۹۹۵، دپارتمان بازاریابی و تبلیغات جنرالموتورز به این نتیجه رسید که مدل شوی لومینا W-Body خستهکننده و بیش از حد عادی است و به یک تزریق ناگهانی جذابیت احتیاج دارد. آنها با همین هدف، نام خاکگرفته مونته کارلو را روی نسخه V6 ۲درب دیفرانسیلجلوی لومینا (نسخه ۴درب همچنان نام لومینا را یدک میکشید.) گذاشتند که خودرویی بدون زرق و برقهای آشنا با نام مونته کارلو محسوب میشد. نسل پنجم مونته کارلو در واقع فقط نام این مدل افسانهای را یدک میکشید و هیچ اشتراکاتی بین آن با نسلهای جذاب و موفق قبلی دیده نمیشد. گزینههای متعدد پیشرانه برای نسل پنجم عرضه شد که همگی به یک پیشرانه ۴سرعته اتوماتیک متصل بودند. در سال ۱۹۹۵، ۴۰۰ دستگاه از نسخه Z34 Brickyard 400 Pace Car Edition تولید شد و با قیمت ۲ هزار و ۱۹۵ دلار، از موارد و تجهیزاتی مثل تودوزی چرمی، بال ایرودینامیکی، بسته تزیینی خارجی و نشانهای مخصوص بهره میبرد.
بازگشت پیشرانه V8: تنها روزنه امید در نسل ششم (۲۰۰۷-۲۰۰۰)
جنرالموتورز در سال ۲۰۰۰ تلاش کرد که با اضافه کردن برخی از عناصر طراحی کلاسیک مونته کارلو مثل چراغهای عقب، دل هواداران قدیمی خودرو به دست بیاورد اما این نسل هنوز دیفرانسیل جلو و در نهایت، نسخه ارتقایافتهای از ایمپالا (که خود نسخه بازتولیدی لومینا محسوب میشد.) بود که شاید در ظاهر کمی به مونته کارلو نزدیک میشد اما در مشخصات و عملکرد فنی، همچنان نشانهای از روحیه ماجراجو و تجهیزات لوکس مونته کارلو در آن دیده نمیشد. برای سال ۲۰۰۶، پیشرانه ۳.۵ لیتری V6 ۲۱۱ اسب بخاری به عنوان گزینه استاندارد در نظر گرفته شد. تنها خبر خوب این نسل از مونته کارلو، بازگشت پیشرانه V8 بعد از سال ۱۹۸۸ بود. نسخه ۵.۳ لیتری این پیشرانه میتوانست ۳۰۳ اسب بخار تولید کند.
نسخههای مخصوص ناسکار: مخصوص تسلای هواداران
ناسکار در آن زمان همچنان و البته با برخی تغییرات در قوانین، از خودروهای تولیدانبوه نیز استفاده میکرد. شورولت هم برای راضی نگه داشتن هواداران، چندین نسخه مخصوص ناسکار معرفی کرد که یکی از آنها با هدف یادبود دیل ارنهارت، Intimidator Edition نام داشت. نسخههای دیگری هم با هدف یادبود جف گوردون در ۲۰۰۳ و دیل ارنهارت جونیور در ۲۰۰۴ عرضه شدند.
وداع باشکوه و فراموشنشدنی: اولین مونته کارلوی سوپرشارژ
نسخه دیل جونیور ۲۰۰۴ به پیشرانه ۳.۸ لیتری V6 سوپرشارژ L67 مجهز بود و به همین دلیل، محصول مهمی در عمر مونته کارلو محسوب میشد. مدل Intimidator Edition دوباره در سال ۲۰۰۴ عرضه شد و این بار، به این پیشرانه سوپرشارژ مجهز بود. بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳، نسخههای متنوع Pace Car هم معرفی شدند اما فروش خودرو همچنان رو به افول بود. کار به جایی رسید که در سال ۲۰۰۶، فقط ۳۲ هزار و ۵۶۷ دستگاه تولید شد که عملکردی ناامیدکننده را نسبت به تاریخچه مونته کارلو نشان میداد. در ژوئن ۲۰۰۷، آخرین دستگاه مونته کارلو ۲۰۰۸ تولید شد و آمار تولید سالانه را به ۱۰ هزار و ۸۸۹ دستگاه رساند. داستان مونته کارلو رسما در این نقطه و پس از ۳۸ مدل سال اختصاصی و تولید ۴ میلیون و ۴۷۸ هزار و ۱۹۱ دستگاه به پایان رسید. محصولی که با وجود افت و خیزهای فراوان، یک بار بازنشستگی و بازگشت دوباره و عملکرد ناامیدکننده در اواخر عمر خود، همچنان یکی از موفقترین محصولات کارنامه چوی و جنرالموتورز محسوب میشود.
گزارش