اسمارت، حاصل شراکت مرسدس بنز و سواچ
شرکت توسعه خودروهای بسیار کوچک شهری ( خودروهای میکرو کامپکت - Micro Compact Car)، یک شرکت با سرمایه گذاری مشترک مرسدس بنز و شرکت تولید کننده ساعتهای گران قیمت سواچ بود، که در نهایت منجر به تولد برند اسمارت شد. این شرکت در چهارم مارس 1994 اقدام به رونمایی از دو مدل مفهومی کرد. این دو مدل مفهومی اکو اسپرینتر کوپه با یک موتور الکتریکی 53 اسببخاری و اکو اسپیدستر کابریولت با پیشرانه 3 سیلندر بنزینی بودند که بعدها پایه و اساس بسیاری از محصولات اسمارت را تشکیل دادند.
سال 1998 را باید آغاز عرضه خودروهای 2 سرنشین اسمارت در اروپا دانست. جوانانی که به دنبال خرید اتومبیل ارزان و کوچک شهری بودند به سرعت به سمت اسمارت کشیده شدند اما متاسفانه اوضاع آن طور که دایملر پیشبینی میکرد در خارج از مرزهای اروپا پیش نرفت و استقبال قابل توجهی از آن نشد.
از طرفی دیگر، نیکلاس هایک، مهندس و صنعتگر سوئیسی-لبنانی، در اوایل دهه 1980 صنعت ساعتسازی سوئیس را از رقابت با برندهای ارزان آسیایی به کمک عرضه ساعتهای رنگارنگ و نه چندان گران قیمت نجات داد. او قصد داشت از طریق شرکت مهندسی خود، همین کار را با صنعت خودرو انجام دهد. هایک رویای ناوگان اتومبیلهای کوچک ارزان قیمت که به اندازه ساعت مچیهایش رنگارنگ بود، در سر داشت. وی ابتدا قصد داشت با گروه فولکس واگن همکاری کند اما نتوانست به توافقات مورد نظر برسد و به سراغ مرسدس بنز رفت. مهندسین مرسدس بنز به هایک هشدار دادند كه الزامات و استانداردهای ایمنی کار ساخت خودرویی با قیمت بسیار پایین را سخت و غیرممکن خواهد کرد. بنابراین اولین محصول با برند اسمارت و با رعایت الزامات و استاندارهای ایمنی لازم بر اساس نمونههای پروتوتایپ شهری مرسدس بنز، اکو اسپرینتر و اکو اسپیدستر ساخته شد اما آن چیزی نبود که هایک در رویاهای خود میدید.
اولین محصولات اسمارت قابلیت جابجایی و تغییر در فیلم و پنلهای بدنه را برای تغییر رنگ دارا بودند. بنابراین مالکان میتوانستند به همان راحتی تغییر ساعتهای رنگی سواچ، رنگ خودرو خود را تغیر دهند! هایک همچنین از اسمارت خواست که به فکر تولید قوای محرک دیزلی -برقی باشد تا به بیشینه بازدهی و کارایی در عین حداقل مصرف انرژی برسند. نکته قابل توجه این است که مرسدس بنز نمونههای پروتوتایپ خودروهای شهری خود را در آمریکا مورد آزمایش قرار میداد اما اولین محصولات اسمارت که بر پایه همین نمونههای پروتوتایپ مرسدس بنز ساخته میشدند تا یک دهه بعد نیز به بازار امریکا راه پیدا نکردند.
در واقع باید اینطور گفت که اسمارت بر اساس یک فلسفه ساخته میشد: «یک خودرو کوچک و ارزان شهری که فضای کافی برای حمل دو سرنشین و یک جعبه نوشیدنی را دارا باشد!»
سرانجام، هایک پس از مدتی و به دلیل اینکه تفکر استفاده از قوای محرکه هیبریدی در خودروهای اسمارت از جانب مرسدس بنز محقق نشد، از این شراکت خارج شد. ناگفته نماند که این دو شریک در چگونگی فروش و بازاریابی محصولات اسمارت نیز با هم اختلاف نظرهای قابل توجهی داشتند و همین امر سبب شد تا سواچ سهم خود را از 49 درصد به 19 درصد کاهش دهد که یک سال بعد دایملر-بنز 19 درصد سهام باقی مانده شرکت توسعه خودروهای بسیار کوچک شهری را نیز خریداری کرد. دایملر-بنز که در سال 1998 به دایملر-کرایسلر بدل شد، اقدام به گسترش محصولات اسمارت کرد و این برند را از تولید تک محصول خارج کرد اما نتوانست به رقابت در بازار آمریکا ادامه دهد و پس از 11 سال، در پایان سال 2019 میلادی از آمریکا خارج شد. در حال حاضر دایملر با هولدینگ جیلی چین برای تولید خودروهای برقی و بزرگتر اسمارت سرمایه گذاری مشترکی را شکل داده است.
گزارش