آیا احیای برجام نزدیک است؟
درحالیکه ایران و آمریکا هنوز نتیجه مذاکرات وین و برنامه خود برای بازگشت به توافق هستهای و برجام را رسما اعلام نکردهاند، رسانههای خارجی از احتمال لغو برخی تحریمها از جمله تحریم صنعت خودرو خبر دادهاند.
به گزارش پایگاه خبری اتومبیل فارسی به نقل از دنیای اقتصاد، به تازگی روزنامه والاستریت ژورنال به نقل از یک مقام ارشد اروپایی خبر داده است آمریکا تمایل دارد تحریمهای مربوط به صنایع مختلف از جمله خودروسازی ایران را کاهش دهد. طبق گزارش این روزنامه، لغو تحریم علیه بانک مرکزی و نفت ایران نیز جزو برنامههای آمریکا در صورت بازگشت به برجام است. با فرض صحت این ادعا، صنعت خودروی ایران میتواند پس از حدود سه سال دست و پنجه نرم کردن با تحریمها و محدودیت بینالمللی، از انزوا خارج و ضمن پیوستن به جهان خودروسازی، مشارکتهای خارجی را از سر بگیرد.
در سال ۲۰۱۸ که آمریکا از توافق هستهای و برجام خارج شد، خودروسازی جزو اولین بخشهای تحریمی بود و گویا حالا نیز در لیست اولین حوزههایی است که بناست تحریمهایش لغو شود. حدودا سه سال پیش بود که دونالد ترامپ رئیسجمهوری پیشین آمریکا اعلام کرد کشورش از توافق هستهای و برجام خارج و سختترین تحریمها را علیه ایران اعمال میکند. سه ماه بعد، خودروسازی ایران رسما تحریم شد تا بار دیگر ارتباط خودروسازان و قطعهسازان کشور با خارجیها قطع شود.
همچنین شرکای خارجی نیز از بیم تنبیهات آمریکا تصمیم به ترک ایران گرفتند و نه فقط اروپاییها، بلکه حتی برخی شرکتهای چینی نیز به موج تحریم پیوستند. در آن مقطع مقامات صنعتی کشور اعلام کردند زیرساختهای لازم برای مقابله با تحریم خودروسازی وجود دارد؛ اما گذشت زمان ثابت کرد وابستگی صنعت خودرو به خارجیها بیش از آن است که در کوتاهمدت قابل جبران باشد. از طرفی، دور ماندن از مشارکتها و ارتباطات خارجی ضربه سنگینی به حوزه تولید چه در بخش کمی و چه کیفی وارد کرد.
چندی پس از تحریم، روند نزولی تولید آغاز و کوهی از تعهدات معوق روی دست خودروسازان کشور باقی ماند. خودروسازان و قطعهسازان با چالش تامین مواد اولیه و قطعات از خارج مواجه شدند؛ ضمن آنکه در داخل نیز مشکلات مالی و رشد شدید هزینههای تولید، گریبان آنها را چسبید. در نتیجه، تولید خودرو در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶، تا ۴۰درصد افت کرد؛ ضمن آنکه در ۹۸ و ۹۹، برخی خودروهای مونتاژی نیز از خطوط تولید حذف شدند.
هرچند در این دوران برخی از قطعات موردنیاز داخلیسازی شد؛ اما این موضوع وابستگی به قطعات خارجی را قطع نکرد. حالا با توجه به سیگنالهای مثبتی که درباره احیای برجام و لغو تحریمها ارسال میشود، خودروسازان و قطعهسازان ایرانی به ازسرگیری ارتباطات خارجی و کاهش محدودیتهای مربوط به تامین مواد اولیه و قطعات امیدوار شدهاند. با لغو تحریمها، خودروسازان خارجی نیز میتوانند به ایران برگردند و مشارکتی جدید را با شرکتهای داخلی آغاز کنند. هرچند از همین حالا مخالفتهایی با بازگشت برخی خودروسازان شکل گرفته، اما بهنظر میرسد اراده جمعی و تصمیم مسوولان صنعتی کشور، ازسرگیری ارتباطات خارجی در صنعت خودرو است.
گزارش