چندی نیست که امید ملک، مدیرکل دفتر توسعه نهادهای اشتغال و هدایت نیروی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اعزام نیروی کار به خارج از ایران خبر داده و در عین حال فوایدی نیز برای آن برشمرده است، اما واقعیت آن است که امروز صنعت قطعه‌سازی کشور با کمبود نیروی کارآزموده مواجه است و کمتر شرکتی است که در لایه‌های مختلف کارگری و سرپرستی نیازمند نیروی ماهر و کارآزموده نباشد.

اصغرخسروشاهی قائم مقام اسبق ایران‌خودرو و سایپا در دهه هفتاد و نائب رئیس انجمن سازندگان قطعات خودرو به خبرنگار اتومبیل فارسی گفت: « در حال حاضر روند آموزشی در ایران درست نیست و مراکزی هم که برای تربیت افراد در گذشته ایجاد شده بود نیز تعطیل شده است، شهرک‌های صنعتی به خصوص در صنعت قطعه‌سازی کشور نیازمند نیروی کارآزموده هستیم اما آموزش ندیده و با توجه به نرخ بیکاری اما نیروی کارگری وجود ندارد و با تاسف باید بگویم قطعه‌سازان رویکرد واردات نیروی کارگری را در پیش گرفته‌اند و از اتباع خارجی بعضا استفاده می‌کنند.»

نائب رئیس انجمن سازندگان قطعات خودرو ادامه داد: « افزایش بی‌رویه دانشگاه‌ها و مدرک‌گرایی در کنار شکاف درآمدی بین نیروی کارگری و مدیریتی باعث شده است تا کسی که مدرک دارد حاضر نیز در شرایط سخت کارخانه و پشت دستگاه کار کند، البته نباید فراموش کنیم مسئله مهاجرت به سطح تکنسین‌ها و نیروهای ماهر کارگری رسیده و دولت متاسفانه فکر درستی در این خصوص ندارد.»

در آینده نیرویی برای انتقال تجربه وجود ندارد

میثم لاجوردی مدیرعامل جهان لنت در گفتگویی با اشاره به کمبود نیروی انسانی به این موضوع از وجه دیگری نگاه کرده و گفت: « مسئله کمبود نیرو فقط متوجه امروز جامعه صنعتی ما نیست بلکه آینده را نیز تحت تاثیر قرار داده و در سال‌های پیش رو فردی برای تربیت نسل جدید صنعتی در کشور وجود نخواهد داشت.»

وی نقش انتقال تجربه در کنار مهارت را گوشزد کرده و گفت: «انتقال تجربه در بخش‌های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است و هرچند نیروی ماهر تربیت شده باشد نباید از انتقال تجربه کاری در طول زمان غافل شد.»

میثم لاجوردی ادامه داد: « افراد نمی‌خواهند سختی کار تولید را بپذیرند، تولید کار سختی است، ساعات کار طولانی و کار با جسم سخت همه به‌گونه‌ای است که باعث می‌شود افراد به مشاغلی روی بیاورند که راحت‌تر است و زمان مشخصی نیز ندارد و البته درآمد کافی نیز دارد اما این دست از مشاغل برای ایران ارزش افزوده نداشته و تنها منبع درآمدی برای گذران زندگی است و به چرخه صنعت کمکی نمی‌کند.»

وی در پایان تاکید کرد: « در مجموعه تولیدی جهان لنت امروز به 130 نیروی کار متخصص و کارآزموده جدید در بخش‌های سرپرستی، کارشناسی و اپراتوری نیاز داریم و این چالش به حدی جدی است که به واردات نیروی متخصص افتاده‌ایم و این معضلی است که صنعت قطعه‌سازی با آن دست به گریبان است.»

به نظر می‌رسد دولت بار دیگر با سیاست‌گذاری‌های غلط با فرار رو به جلو و پاک‌کردن مسئله قصد دارد از مسئولیت خود را از در تامین نیروی کار متخصص شانه خالی کند، این در حالی است که فرصت طلایی نسل 60 و 70 و نیروی جوانی آنان نیز از دست رفت و جمعیت ایران به سمت میانسالی حرکت می‌کند. اتفاقی که به وضوح می‌توان ضعف عملکرد دولت‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم را در آن دید که از قضا رویکردهای متفاوت سیاسی نیز داشتند.