طبق آمار گمرک، در میان بیست قلم کالایی که بیشترین واردات کشور را در بازه زمانی ۳ماهه سال ۱۴۰۱ به خود اختصاص داده‌اند، واردات قطعات خودروی سواری رتبه یازدهم را به خود اختصاص داده است. روند افزایشی واردات قطعات خودرو به معنای افزایش تولید خودروهای مونتاژی در کشور است. مطابق این آمار در سه‌ماهه سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۷‌میلیون دلار قطعات برای تولید خودرو وارد شده که وزنی حدود ۱۳هزار تن داشته است. مقایسه این آمار با مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد که از نظر ارزشی ۳۱۶درصد و از نظر وزنی ۱۹۸درصد افزایش وجود داشته است.

این روند صعودی که سهم قطعات تولید خودرو را در مجموع کالاهای وارداتی به یک درصد رسانده است، از نظر میزان افزایش نیز این کالا را در رده‌های اول قرار داده است. گرچه بیشتر قطعات وارد‌شده از مبدا چین هستند اما می‌توان صعود واردات قطعات را به‌نوعی رونق تولید خودروهای مونتاژی در کشور دانست. با این حال طی چند ماه اخیر که واردات این قطعات افزایش داشته و نتیجه منطقی آن می‌تواند افزایش تولید باشد، قیمت خودروهای مونتاژی در بازار نیز روند صعودی را طی کرده است. در یک هفته گذشته نیز این دست خودروها افزایش قیمتی را به خود دیدند. آمار دوماهه گمرک نیز همین روند را نشان می‌دهد.

مطابق آمار دوماهه سال جاری، واردات قطعات منفصله برای خودرو با کسب رتبه سیزدهم در کالاهای وارداتی، رشد ۳۳۷درصدی در ارزش و ۲۳۹درصدی در وزن را نشان می‌دهد. در این مدت‌زمان ۷‌هزار تن معادل ۶۴‌میلیون دلار قطعه برای تولید خودرو وارد شده که سهم این دسته کالایی را از مجموع واردات دوماهه سال ۱۴۰۱ به ۸/ ۰ درصد می‌رساند. این‌طور به نظر می‌رسد که مونتاژ راه خود را در صنعت ایران و به طور خاص در خودروسازی کشوری بیش از پیش باز کرده که علت این امر را نه در شرکت‌های مونتاژ‌کننده بلکه باید در کلان اقتصاد کشور جست‌وجو کرد که واردات قطعه و مونتاژ آن در داخل و فروش خودروهای حاصل از آن به چند برابر قیمت‌ جهانی به مصرف‌کنندگان را به مراتب از یک تولید بر پایه طراحی‌های جدید و تولید پلتفرم به‌صرفه‌تر و جذاب‌تر کرده است.

به نوشته دنیای اقتصاد، رشد ۱۹۸درصدی واردات قطعات را شاید بتوان به خفیف‌تر شدن وضعیت شیوع کرونا در سه‌ماهه ابتدایی امسال در مقایسه با سال قبل مربوط دانست. اما در لیست ۲۰ کالای دارای بیشترین واردات که از طرف گمرک منتشر شده، بسیاری از کالاها نه تنها چنین افزایشی را تجربه نکرده‌اند بلکه با چندین درصد کاهش مواجه بوده‌اند. بنابراین مهم‌ترین عاملی که می‌تواند چنین روند صعودی را که حدود ۲ برابر شدن واردات قطعات را نشان می‌دهد توجیه کند افزایش مونتاژ در کشور است. گرچه ممکن است تکمیل خودروهای ناقص ‌نیز در این موضوع موثر بوده باشد.