کارشناسان معتقدند جنگ روسیه و اوکراین می‌تواند تولید خودروها و کامیون‌‌‌های جدید در سال‌جاری را تا میلیون‌‌‌ها دستگاه کاهش دهد.

با تعلیق تولید خودرو از سوی شرکت‌های سازنده، انتظار می‌رود تولید داخلی روسیه در کوتاه‌‌‌مدت تا حد زیادی تحت‌تاثیر قرار گیرد. با این وجود، مقامات می‌‌‌گویند هر اندازه جنگ طولانی‌‌‌تر شود، ریسک اثرات تصاعدی در صنعت خودرو افزایش خواهد یافت.

جف شوستر، رئیس بخش پیش‌بینی بین‌المللی و آمریکای مرکز تحلیل داده ال‌‌‌ام‌‌‌سی اتوموتیو، معتقد است در اینکه این اثر تصاعدی ایجاد خواهد شد شکی نیست و این مساله تنها به این بستگی دارد که تا چه مدت طول خواهد کشید؛ تحریم‌‌‌ها و اثرات تجاری نیز نقش عمده‌‌‌ای در آن دارند.

این جنگ درحال‌حاضر مشکلات جدیدی در زنجیره تامین قطعات خودرو ایجاد کرده است. دسته‌سیم از جمله این قطعات است که در سیستم سیم‌‌‌کشی خودرو مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد.

از سوی دیگر، انتظار می‌رود جنگ محدودیت‌های زنجیره عرضه قطعاتی چون مبدل‌‌‌های کاتالیزوری و تراشه‌‌‌های نیمه‌هادی را تشدید کند؛ که از مواد اولیه این منطقه برای تولید آنها استفاده می‌شود. بحران میان روسیه و اوکراین می‌تواند رشد تورم را بدتر کند و سبب افزایش بیشتر قیمت خودرو شود.

به گفته شوستر، این مساله دارای پیامدهای بین‌المللی است، چراکه فشارهای تورمی و فشار قیمت‌گذاری را افزایش می‌دهد و ضربه دیگری به مصرف‌کنندگان وارد می‌کند. نزدیک‌ترین تاثیر آن برای مصرف‌کنندگان آمریکایی افزایش قیمت بنزین است.

طبق اعلام انجمن خودروی آمریکا، متوسط قیمت یک گالن بنزین در روز یکشنبه به ۴ دلار رسیده است، که بالاترین قیمت از ماه جولای ۲۰۰۸ تاکنون است.

با توجه به اینکه هنوز تنش روسیه ـ اوکراین در جریان است، پیش‌بینی‌‌‌های اولیه از سطح کاهش تولید خودرو ناشی از این تنش بسیار متفاوت است.

شوستر می‌‌‌گوید تولید خودرو در ۲۰۲۲ می‌تواند تا میلیون‌ها دستگاه کاهش یابد. شرکت او درحال‌حاضر پیش‌بینی خود را بازبینی کرده و تولید خودروی اروپا را ۷۰۰‌هزار دستگاه کاهش داده است. بازار خودروی اروپا تاثیرات ناشی از جنگ را بسیار زودتر از آمریکا و دیگر بازارها احساس خواهد کرد. خودروسازان اروپایی چون آئودی و مرسدس بنز گفته‌‌‌اند به علت اختلال در تامین قطعات به‌خصوص دسته سیم، قصد دارند تولید خود در کارخانه‌ها را کاهش دهند.

پاتریک هامل، تحلیلگر شرکت خدمات مالی یو‌‌‌بی‌‌‌اس، معتقد است کمبود دسته سیم‌ها مهم‌ترین چالش کوتاه‌مدت بازار خودروست، که اختلال تولید قابل‌ملاحظه‌‌‌ای برای تولیدکنندگان اصلی تجهیزات آلمانی ایجاد کرده است. به عقیده او احتمال تعطیلی‌‌‌های زیاد در طول هفته‌‌‌های آینده وجود دارد، ولی این تعطیلی‌‌‌ها محدود به تولید اروپایی‌‌‌هاست، چرا که دسته سیم‌ها معمولا به صورت منطقه‌‌‌ای تامین می‌‌‌شوند.

مرکز تحلیل داده اتوفورکست سولوشنز پیش‌بینی می‌کند تولید خودروی روسیه و اوکراین در سال‌ جاری به نصف کاهش یافته و به حدود ۸۰۰‌هزار واحد برسد. شرکت تحقیقاتی آی‌‌‌اچ‌‌‌اس مارکیت نیز انتظار دارد مشکل تامین تراشه‌‌‌های نیمه‌‌‌هادی در سال ‌جاری تولید جهانی خودرو را ۵/ ۳ میلیون دستگاه کاهش دهد.

روسیه و اوکراین منابع اصلی تامین گاز نئون و پالادیومی هستند که در تولید تراشه‌‌‌های نیمه‌‌‌هادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، تیم اوکوهارت، تحلیلگر ارشد بخش اروپا در آی‌‌‌اچ‌‌‌اس مارکیت، می‌گوید وضعیت همچنان در حال تغییر است. در ماه دسامبر، آی‌‌‌اچ‌‌‌اس تولید خودروی جهان در ۲۰۲۲ را ۴/ ۸۲ میلیون دستگاه پیش‌بینی کرده بود، که گویای افزایش سالانه ۷/ ۳درصدی بود.

با افزایش تحریم‌‌‌ها و خروج یا تعلیق تولید شرکت‌های خودروساز در روسیه، تولید خودروی این کشور با ریسک بلندمدت مواجه شده است. کارشناسان معتقدند خودروسازان و دیگر صنایع باید واکنش‌‌‌های احتمالی بازگشت تولید در روسیه را در مقابل درآمدهای بالقوه آن بسنجند.

ممکن است انتخاب برای خودروسازان نسبت به سایر صنایع آسان‌تر باشد. تنها چند شرکت خودروسازی هستند که تولید قابل‌توجهی در روسیه دارند. شرکت رنوی فرانسه، سهامدار اصلی شرکت خودروسازی آوتوواز روسیه است که ۵/ ۳۹‌درصد از تولید خودروی این کشور را به عهده دارد.

بعد از آوتوواز، شرکت کره‌‌‌ای هیوندایی با ۲/ ۲۷درصد بیشترین سهم را در تولید خودروی روسیه دارد. اطلاعات شرکت تحقیقاتی آی‌‌‌اچ‌‌‌اس مارکیت نشان می‌دهد خودروساز آلمانی فولکس واگن سهم ۲/ ۱۲درصدی در تولید خودروی روسیه دارد. ۵/ ۵‌درصد از تولید خودروی روسیه نیز توسط شرکت ژاپنی تویوتا صورت می‌گیرد.

سهم خودروسازان دیگر در تولید روسیه تک‌رقمی و کوچک است. اورکوهارت معتقد است هیچ فرد منطقی به این زودی‌‌‌ها دوباره به بازار این کشور باز نخواهد گشت. مدیرعامل اتوفورکست سولوشنز نیز همین نظر را دارد؛ به‌خصوص با توجه به درآمد و تولید پایینی که بسیاری از خودروسازان در این کشور دارند.

بازار روسیه در طول سه سال گذشته به طور متوسط بین ۶/ ۱ تا ۷۵/ ۱ میلیون دستگاه فروش داشته است. این میزان حدود یک‌‌‌دهم اندازه بازار خودروی آمریکا در سال گذشته است و حدود ۲‌درصد از فروش خودروی جهان را در ۲۰۲۱ تشکیل می‌دهد.

پیش از این در ماه مارس، S&P Global Mobility و قبل از آن IHS Markit پیش‌بینی تولید جهانی خودروی خود را در سال‌ ۲۰۲۲ و سال ۲۰۲۳ به میزان ۶/ ۲ میلیون دستگاه کاهش دادند. بدترین سناریو در مجموع به کاهش ۴ میلیون خودرو می‌رسد. انتظار می‌رود تولید خودروهای اروپایی حدود ۹‌درصد کاهش یابد، تقریبا یک میلیون خودرو.

بخشی از این کاهش مستقیما به دلیل از دست دادن فروش خودرو در روسیه و اوکراین است، اما این کشورها با هم سهم کوچکی از بازار جهانی خودرو را تشکیل می‌دهند، چیزی حدود ۲‌درصد از کل در سال ۲۰۲۱. نگرانی بزرگ‌تر، کمبود مواد و قطعاتی است که درحال‌حاضر به خودروسازان اروپایی ضربه زده است و در صورت ادامه جنگ، ممکن است به سایر بازارها هم سرایت کند.

مواد خام هم در معرض خطر هستند. روسیه حدود ۴۰‌درصد از پالادیوم خام جهان را تولید می‌کند که برای تمیز کردن اگزوز خودروها از آن استفاده می‌شود. همچنین تولیدکننده نیکل است که در باتری خودروهای الکتریکی استفاده می‌شود. حتی مواد معدنی و فلزات رایج مانند آهن هم تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. همه این‌ها مواد کلیدی هستند که برای ساخت اتومبیل استفاده می‌شوند.