خیلی‌ها سایپا را با پراید می‌شناختند و فکر می‌کردند با متوقف شدن تولید خودرویی که حدود 27 سال مهمان خطوط تولید این خودروساز بوده؛ پرونده کاری سایپا نیز به بایگانی سپرده خواهد شد. اما آنچه در واقعیت رخ داد این بود که با توقف تولید خودرویی که همواره با حاشیه‌ همراه بود سبد محصولات گروه خودروسازی سایپا متحول شد و گسترش یافت. شاید به جرات بتوان گفت تحول ملموس کمی و کیفی رخ داده در گروه خودروسازی سایپا یکی از دستاوردهای مدیریت جدید این گروه خودروسازی است. اشراف و همخوانی محمدعلی تیموری به مسایل و مشکلات صنعت خودرو و نیازسنجی بازار و مشتریان باعث شد گروه خودروسازی سایپا از پوسته قدیمی خود خارج شده و قدم در مسیر توسعه و تحول بگذارد. سیاست‌های جدید این خودروساز دولتی، نشان از توسعه محصولات جدید بر پایه پلتفرم‌های کنونی و جدید این گروه خودروسازی دارد. در این نوشتار نگاهی خواهیم داشتی به تمام محصولات و پروژه‌هایی که تا سه سال آینده توسط گروه خودروسازی سایپا آماده ورود به بازار می‌شود.

آریا و شاهین اتوماتیک

شاهین نخستین محصول سایپا بر پایه پلتفرم جدید این شرکت با نام SP1 است که نزدیک به دو سال از ورود به آن به بازار می‌گذرد. حالا سایپا قصد دارد در کنار نسخه دنده‌ای، نمونه اتوماتیک شاهین را نیز به بازار عرضه کند. بر اساس اطلاعات موجود دو تیپ برای شاهین اتوماتیک تعریف شده است. تیپ نخست به همین موتور کنونی شاهین مجهز است و به جعبه دنده CVT متصل شده است. تیپ دیگر با موتور ME16 به بازار خواهد آمد که به یک جعبه دنده اتوماتیک استپ ترونیک مجهز است. هر دو نسخه امکاناتی فراتر از نسخه دنده‌ای شاهین G ارائه می‌دهند. همین ترکیب پیشرانه و جعبه دنده، برای سایپا آریا نیز ارائه خواهد شد که به نوعی نسخه هاچ‌بک کراس سایپا شاهین به شمار می‌رود. سایپا قصد دارد این دو محصول را در نیمه دوم سال 1401 وارد خط تولید کند.

جانشین اقتصادی پراید

از دیگر برنامه‌های سایپا در بخش توسعه محصول، برنامه ریزی جهت تولید یک خودروی اقتصادی است که به عنوان جایگزین پراید مطرح شده است. این پروژه که بر پایه رنو کویید شکل گرفته، به صورت مشترک با گروه صنعتی ایران‌خودرو در حال توسعه است. با این حال محصول نهایی دو خودروساز چهره‌ای متفاوت از یکدیگر دارد. این خودرو از نظر اندازه به سایپا 111 شبیه است، اما ساختار کلی بدنه آن از رنو کوئید گرفته شده است.

خودروهای جدید زامیاد

دو پروژه جدید نیز در دیگر زیرمجموعه سایپا یعنی شرکت زامیاد تعریف شده است که تا پایان سال جاری باید منتظر به نتیجه رسیدن آن باشیم. وانت جدید زاگرس که در حقیقت نسخه ریبج شده از فودی F22 است و بر اساس شنیده‌ها آماده تولید انبوه شده و قرار است تا پایان سال وارد چرخه تولید شود. سایپا در زمینه افزایش داخلی سازی این محصول، قراردادی را با سه خودروساز بخش خصوصی امضا کرده تا در این زمینه هم‌افزایی صورت بگیرد.

معرفی و تولید یک ون نیز در دستور کار زامیاد قرار دارد که تا پایان سال 1401 از این محصول نیز رونمایی خواهد شد. بر اساس آنچه این مدیرعامل شرکت سایپا به خبرنگار اتومبیل فارسی گفته است، این ون بر پایه پلتفرم وانت زامیاد طراحی شده و به قوای محرکه همین خودرو مجهز خواهد بود. تمام مراحل طراحی ون جدید زامیاد در ایران صورت گرفته است و طراحی آن به اتوبوس ویژه مدارس شبیه است.

تازه‌های سایپا دیزل

در حوزه خودروهای تجاری سنگین گروه خودروسازی سایپا دو محصول جدید فوتون و دانگ فنگ برای سال جاری جهت عرضه به بازار در دستور کار دارد. کامیونت فوتون M4 به نوعی نسل جدید کامیونت الونده به شمار می‌رود و به یک موتور ساخت کامینز با توان 154 اسب بخار مجهز شده است.

در بخش‌ خودروهای کشنده نیز سایپا دیزل عرضه سری جدید از کشنده دانگ فنگ KX را در برنامه دارد تا خلا محصولات ولوو را در این شرکت پر کند.

سه سواری سایپا برای 1402

سایپا با کنار گذاشتن تیبا، تیبا2 و ساینا، فضا را برای معرفی و تولید خودروهای اطلس و سهند آماده کرده است. این دو خودرو بر پایه همان پلتفرم X200 گروه سایپا طراحی شده‌اند، اما طراحی آن‌ها در نمای جلو، عقب و کابین به کلی با خانواده تیبا و ساینا متفاوت است. علاوه بر ویژگی‌های ظاهری، سطح امکانات بالاتری را نیز به مشتری ارائه می‌دهند. سایپا قصد دارد این دو محصول را در نیمه نخست سال 1402 وارد بازار کند.

پروژه M44 گروه خودروسازی سایپا که گفته می‌شود آن هم در سال 1402 به بازار معرفی خواهد شد. در حقیقت نمونه ایرانیزه از سیتروئن C3-XR است. این خودرو که نخستین بار در نمایشگاه خودروی مشهد 1395 به نمایش گذاشته شده بود، در پایان تابستان، در نمایشگاه تحول صنعت خودرو بار دیگر به نمایش درآمد.

سه خودرو برای آینده

از دیگر برنامه‌های خودروسازی سایپا کنار گذاشتن وانت 151 از چرخه تولید و جایگزین کردن آن با یک وانت شهری جدید با نام 251 است. سایپا 251، یک خودروی باری در کلاس کوپه یوتلیتی است که بر پایه پلتفرم X200 طراحی و در نمای جلو فرمی جعبه‌ای دارد. این خودرو نسبت به وانت 151 از اتاقی بزرگت‌ر بهره‌مند است و احتمالا با پیشرانه M15 سایپا همراه خواهد شد.

همزمان با عرضه وانت 251 در سایپا، پروژه دیگری با نام P90 در حال آماده سازی است که L90 ایران مشهور است. پروژه P90 در حقیقت نمونه ایرانیزه نسل اول داچیا لوگان است که از سال 86 تا 96 در شرکت‌های ایران خودرو و سایپا مونتاژ می‌شد و با شروع دوباره تحریم تولید آن متوقف شد. این خودرو در مرکز تحقیقات سایپا دستخوش تغییراتی شده و ظاهرا قرار است از سال 1403 دوباره روی خط تولید قرار بگیرد. گزینه‌های سایپا برای تامین پیشرانه این خودرو، موتور تنفس طبیعی ME16 و نمونه توربوشارژ M15TC است.

اما اولین محصول از پلتفرم SP0 که نسخه کوچک شده پلتفرم SP1 است، یک هاچ‌بک شهری است که در نمایشگاه تحول صنعت خودرو نیز به نمایش گذاشته شده بود. این هاچ‌بک کوچک هنوز در مرحله تحقیق و توسعه و هر چند قالب‌های اسکلت بدنه و ماکت یک به یک آن در شهریور ماه به نمایش عموم درآمد، اما احتمالا نمونه نهایی آن با تغییراتی همراه خواهد بود.

سایپا به دنبال همکاری دوباره با شرکای قدیمی

سایپا همزمان با پیشبرد طراحی و توسعه محصولات متنوع در مرکز تحقیقات خود، به منظور تولید و عرضه محصولات جدید و به روز، مذاکراتی را با شرکای خارجی خود شروع کرده و در این مورد توافقاتی حاصل شده و در آینده ای نزدیک و با ایجاد شرایط مناسب، قطعا محصولات جدیدی در گروه سایپا تولید خواهد شد. تا کنون نمونه‌هایی از محصولات چانگان توسط سایپا وارد ایران شده است و می‌توان گفت مدل‌های UNI-T و CS35 پلاس در حال گذراندن آزمایش‌ها برای دریافت استانداردهای شماره‌گذاری ایران است. با این حال به نظر می‌رسد سایپا و زیرمجموعه‌های آن همچنان در حال مذاکره با شرکای سابق خود برای عرضه محصولات مدرن‌تر باشند.