وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین (MIIT) سیصد و نود و هفتمین «اعلامیه تولیدکنندگان و محصولات خودروهای موتوری جاده‌ای» را منتشر کرد. این فهرست که یکی از مهم‌ترین مراجع رسمی برای معرفی محصولات جدید خودرویی در چین به شمار می‌رود، شامل ۴۱ مدل جدید کشنده جاده‌ای است. بررسی این لیست نشان می‌دهد که بازار کشنده‌ها در چین با سرعت قابل توجهی به سمت برقی‌سازی و استفاده از سوخت‌های جایگزین حرکت می‌کند و مدل‌های دیزلی سنتی روزبه‌روز سهم کمتری پیدا می‌کنند.
سهم فناوری‌ها؛ برقی‌ها و گازسوزها در خط مقدم
تحلیل آمار این دوره نشان می‌دهد که بیشترین سهم به کشنده‌های تمام‌برقی اختصاص دارد. در مجموع ۱۶ مدل تمام‌برقی و ۷ مدل برقی با قابلیت تعویض سریع باتری معرفی شده‌اند که روی‌هم ۵۶ درصد از کل فهرست را تشکیل می‌دهند. این موضوع بیانگر آن است که خودروسازان سنگین‌وزن چینی، برقی‌سازی را نه به عنوان یک پروژه جانبی، بلکه به‌عنوان استراتژی اصلی توسعه محصول دنبال می‌کنند. پس از این گروه، کشنده‌های گازسوز جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده‌اند. در این فهرست، سه مدل با سوخت فشرده (CNG) و شش مدل با سوخت مایع (LNG) معرفی شده که مجموعاً ۲۶.۸ درصد از بازار این دوره را در اختیار دارند. این آمار نشان می‌دهد که LNG، به دلیل تراکم انرژی بالا و زیرساخت رو به رشد در چین، به‌سرعت در حال تبدیل شدن به رقیبی جدی برای دیزل است.
در حوزه فناوری‌های نوین دیگر، پنج مدل با پیشرانه سلول سوختی هیدروژنی اعلام شده که سهمی معادل ۱۲.۲ درصد را به خود اختصاص داده‌اند. گرچه سهم فعلی این فناوری هنوز نسبت به برقی‌ها پایین است، اما سرمایه‌گذاری‌های سنگین دولت و شرکت‌ها در زیرساخت سوخت هیدروژن، نشانه‌هایی از رشد قابل‌توجه آن در سال‌های آینده را بروز می‌دهد.
مدل‌های هیبریدی نیز با وجود تعداد کم، نشان‌دهنده رویکردی میانی بین موتورهای سنتی و سامانه‌های برقی هستند. در این دوره دو مدل هیبریدی اعلام شده که هر کدام مسیر فناوری متفاوتی را دنبال می‌کنند؛ یکی ترکیب موتور گازسوز و برقی با قابلیت شارژ از طریق اتصال به برق (Plug-in Extended Range) و دیگری ترکیب موتور دیزلی و برقی با سامانه هیبرید موازی است.
سهم برندها؛ حضور همه بازیگران بزرگ
از نظر توزیع برندها، دانگ‌فنگ کامیون‌های تجاری با معرفی ۷ مدل بیشترین سهم را در این دوره دارد. پس از آن، دانگ‌فنگ اسپشیال ویکل با سه مدل، و برندهایی چون جیفانگ، شاندکا، سانی، XCMG، شاآنشی و Jirui United هر یک با سه مدل در رده بعدی قرار گرفته‌اند. چنگ‌لونگ با دو مدل و شرکت‌هایی مانند Qingling، JAC، Beiben، Beijing و Golden Dragon هر کدام با معرفی یک مدل، حضور خود را تثبیت کرده‌اند. این ترکیب نشان می‌دهد که تقریباً تمام خودروسازان اصلی چین، صرف‌نظر از تخصص یا اندازه، در تلاش‌اند تا در سبد محصولات خود کشنده‌های برقی، گازسوز یا مجهز به فناوری‌های نوین را جای دهند. حضور گسترده برندهای متنوع همچنین بیانگر شدت رقابت در این بخش از بازار است؛ جایی که نوآوری در فناوری، طراحی و کارایی می‌تواند به سرعت معادلات سهم بازار را تغییر دهد.
دو هیبرید خاص؛ تنوع مسیرهای گذار
یکی از نکات قابل توجه این دوره، معرفی دو مدل هیبریدی با رویکردهای فنی متفاوت است. نخستین مدل، یک کشنده LNG/برقی با برد افزوده (Plug-in Extended Range) است که از موتور گازسوز یوتای با حجم ۷.۷ لیتر و قدرت ۳۰۰ اسب‌بخار استفاده می‌کند. این خودرو همچنین به یک موتور برقی با توان اوج ۴۳۰ کیلووات و باتری لیتیوم‌آهن‌فسفات با ظرفیت ۶۹.۱۲ کیلووات‌ساعت مجهز است که برد تمام‌برقی آن را به ۱۲۰ کیلومتر می‌رساند. دومین مدل، یک کشنده دیزل/برقی با موتور دیزلی ۴۸۰ اسب‌بخاری فتون-کامینز و یک موتور سنکرون مغناطیس دائم با توان اوج ۱۷۰ کیلووات است. این مدل از باتری لیتیومی چندترکیبی استفاده می‌کند و طراحی آن به گونه‌ای است که بدون نیاز به توقف طولانی برای شارژ، بتواند عملکرد مناسبی در مسیرهای طولانی داشته باشد. این دو محصول نشان می‌دهد که خودروسازان چینی صرفاً به برقی‌سازی کامل فکر نمی‌کنند، بلکه سناریوهای گذار تدریجی و ترکیبی را نیز برای پاسخ به نیازهای عملیاتی و زیرساختی فعلی مدنظر دارند.
روند بازار؛ عبور از دیزل به سمت تنوع سوخت
با وجود اینکه دیزل هنوز در بسیاری از بازارهای جهانی سوخت اصلی کشنده‌هاست، در چین شرایط به سرعت در حال تغییر است. محدودیت‌های آلایندگی، سیاست‌های سختگیرانه دولت در مورد انتشار گازهای گلخانه‌ای و مشوق‌های مالی برای خرید خودروهای برقی و گازسوز، باعث شده است که سهم دیزل در فهرست‌های رسمی MIIT هر سال کاهش یابد. سهم بالای مدل‌های برقی و سلول سوختی در این فهرست، در کنار رشد کشنده‌های LNG و CNG، تأیید می‌کند که صنعت خودروهای سنگین چین مسیر استراتژیکی را برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی مایع انتخاب کرده است. این تحول نه تنها به کاهش آلایندگی هوا و کربن کمک می‌کند، بلکه با کاهش هزینه سوخت و بهبود بهره‌وری انرژی، می‌تواند به رقابت‌پذیری بیشتر ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای منجر شود.
با توجه به سرعت توسعه فناوری‌های برقی، هیدروژنی و هیبریدی در چین، پیش‌بینی می‌شود که ظرف پنج سال آینده بخش عمده‌ای از کشنده‌های جدید این کشور بر پایه سوخت‌های جایگزین یا سامانه‌های برقی تولید شوند. در همین حال، گاز طبیعی مایع (LNG) و سلول سوختی هیدروژنی، به‌ویژه در مسیرهای طولانی، به عنوان دو گزینه کلیدی برای جایگزینی دیزل مطرح خواهند بود. انتظار می‌رود که رقابت آینده در این بازار نه صرفاً بر سر قدرت موتور یا مصرف سوخت، بلکه بر سر نوآوری در سیستم‌های مدیریت انرژی، بهینه‌سازی برد حرکتی، و توسعه زیرساخت‌های شارژ و سوخت‌رسانی باشد.
گزارش