سیستم یادآوری بستن کمربند ایمنی یا SBR (Seat Belt Reminder) یکی از فناوری‌های ایمنی نوین است که به‌تازگی در فهرست تجهیزات برخی محصولات جدید ایران‌خودرو قرار گرفته و توجه بسیاری از مخاطبان را جلب کرده است. اما این سیستم دقیقا چیست، چگونه عمل می‌کند و چرا اهمیت دارد؟
معرفی سیستم SBR
کمربند ایمنی از نخستین و مؤثرترین تجهیزات ایمنی در خودرو به شمار می‌رود و براساس آمار سازمان جهانی بهداشت، استفاده از آن می‌تواند احتمال مرگ در تصادفات رانندگی را تا ۴۵ درصد و احتمال جراحت‌های شدید را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. با وجود این مزایا، همچنان در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، بخشی از رانندگان و سرنشینان نسبت به استفاده از کمربند بی‌تفاوت هستند.
برای رفع این مشکل، خودروسازان در دهه ۱۹۹۰ میلادی سامانه‌ای به نام Seat Belt Reminder (SBR) را معرفی کردند. این فناوری با ارسال هشدارهای صوتی (بوق) و تصویری (روشن شدن نشانگر کمربند در پشت‌آمپر یا نمایشگر سقفی)، سرنشینان را به بستن کمربند ایمنی ترغیب می‌کند. هدف اصلی این سیستم، افزایش انضباط ایمنی و کاهش تلفات ناشی از حوادث رانندگی است.
تاریخچه و تکامل سیستم SBR
پس از اجباری شدن استفاده از کمربند ایمنی در دهه ۱۹۷۰، خودروسازان آمریکایی نخستین نسل سیستم‌های هشدار کمربند را طراحی کردند؛ اما این سیستم‌ها به دلیل محدودیت‌های فنی و بروز خطاهایی نظیر اختلال در استارت‌زدن یا هشدارهای اشتباه، چندان موفق نبودند. با پیشرفت فناوری حسگرها و شبکه‌های الکترونیکی خودرو، سامانه‌های نسل جدید SBR توسعه یافتند و امروز به‌عنوان یکی از الزامات ایمنی در سطح جهانی شناخته می‌شوند.
نسل‌های مختلف سیستم SBR
سیستم SBR در خودروها در سه نسل اصلی تکامل یافته است:
نسل اول
در این نسخه، تنها ارتباطی ساده میان قفل کمربند راننده و واحد کنترل الکترونیکی (ECU) وجود دارد. در صورت باز بودن کمربند راننده، هشدار صوتی فعال می‌شود. در این سیستم از حسگر وزن یا موقعیت سرنشین خبری نیست و صرفاً وضعیت کمربند راننده بررسی می‌شود.
نسل دوم
در نسل دوم، سنسور تشخیص وزن سرنشین در صندلی شاگرد افزوده شد. این حسگر می‌تواند تشخیص دهد که آیا فردی روی صندلی نشسته است یا خیر. اگر شخصی حضور داشته باشد اما کمربند بسته نشده باشد، هشدارهای تعریف‌شده به‌صورت صوتی و تصویری فعال می‌شوند.
نسل سوم
در جدیدترین نسخه، حسگر وزن علاوه بر صندلی شاگرد، در تمام صندلی‌های ردیف عقب نیز نصب شده است. در این سیستم، حسگر وزن حضور سرنشین را شناسایی کرده و سپس حسگر قفل کمربند بررسی می‌کند که آیا کمربند بسته شده است یا خیر. در صورت عدم رعایت، ECU با ارسال هشدارهای پیاپی و افزایش تدریجی شدت آلارم، سرنشین را وادار به بستن کمربند می‌کند. این نسل، مشابه آن چیزی است که در بسیاری از خودروهای مدرن امروزی دیده می‌شود.
قوانین و استانداردهای بین‌المللی مرتبط با SBR
از سال ۲۰۰۲ میلادی، سازمان Euro NCAP برای خودروهایی که به سیستم SBR مجهز بودند، امتیاز ایمنی اضافه در نظر گرفت. در ادامه، با سخت‌گیرانه‌تر شدن قوانین ایمنی، نصب این سیستم به‌صورت تدریجی اجباری شد:
۲۰۰۹: نصب SBR برای صندلی راننده در خودروهای تولیدی اروپا الزامی شد.
۲۰۱۹: نصب سیستم یادآوری کمربند برای صندلی شاگرد نیز اجباری شد.
۲۰۲۱: تمام خودروهای جدید فروخته‌شده در اروپا باید به SBR در تمامی صندلی‌ها مجهز باشند.
به‌کارگیری SBR در محصولات ایران‌خودرو
ایران‌خودرو در به‌روزرسانی جدید محصولات خود، این سیستم را به‌عنوان یکی از آپشن‌های ایمنی جدید معرفی کرده است. اضافه شدن پسوند SBR به انتهای نام برخی تیپ‌ها، نشان‌دهنده وجود سیستم یادآور کمربند در آن خودرو است. انتظار می‌رود سایر خودروسازان داخلی نیز به‌تدریج از این فناوری در محصولات جدید خود استفاده کنند تا سطح ایمنی خودروهای داخلی به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شود.
گزارش