ایران در حالی دومین بنزین ارزان جهان را به فروش می رساند که بررسی ها نشان می دهد قیمت بنزین در ایران حداقل فاصله ای ۴۸۰۰ تومانی با ارزان‌ترین کشور همسایه دارد. ترکمنستان ارزان ترین بنزین پس از ایران را در میان همسایگان عرضه می‌کند، قیمت بنزین در این کشور ۵۸۰۵ تومان است.

هر چند وضعیت اقتصادی ایران و موج تورمی رخ داده در سال گذشته سبب شده است اما و اگرهایی متعددی در خصوص افزایش قیمت بنزین به گوش برسد اما برآوردها نشان می دهد تداوم اعطای یارانه پنهان به بنزین خود می تواند زمینه ای بروز بحران در اقتصاد را تشدید نماید.

مصرف بالای بنزین در ایران تحت تاثیر به روز نبودن استانداردهای مصرف سوخت در ایران از یک سو و نبود توجیه اقتصادی برای توسعه حمل و نقل عمومی، از سوی دیگر رخ داده است اما یارانه اعطایی بابت پایین نگه داشتن قیمت بنزین در ایران نیز اتفاقا سفره قاچاقچیانی را رنگین می کند که از قاچاق هر لیتر سوخت به افغانستان حداقل بیش از ۹ هزار تومان سود می برند.

قیمت سوخت در کشورهای اطراف ایران چقدر است؟

قیمت سوخت در کشورهای اطراف ایران مولفه مهمی است که در این حوزه می تواند به عنوان یک المان مورد بررسی قرار گیرد. گران ترین بنزین در میان کشورهای اطراف ایران در دو کشور ترکیه و ارمنستان به فروش می رسد. نرخ هر لیتر بنزین در ترکیه برابر با یک دلار و ۲۳ سنت و در ارمنستان برابر با یک دلار و ۱۸ سنت است.

به این ترتیب قاچاق هر لیتر بنزین به این دو کشور حداقل سودی برابر با ۱۵ هزار تومان را به همراه دارد.

سومین بنزین گران در میان همسایگان اطراف در افغانستان به فروش می رسد. نرخ هر لیتر بنزین در این کشور به ۷۵ سنت می رسد. قیمت بنزین در عراق و پاکستان نیز به ترتیب ۶۳ سنت ۷۰ سنت برآورد شده است.

آذربایجان و ترکمنستان نیز بنزین را به قیمت هر لیتر ۴۷ سنت و ۴۳ سنت عرضه می کنند. این آمار سود بالای قاچاق بنزین به این کشورها را تایید می کند از این رو بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که اصلاح قیمت بنزین در درازمدت می تواند زمینه را برای بازتوزیع مناسب‌تر یارانه تخصیصی به بنزین فراهم نماید.

این وضعیت البته تنها در مورد حامل سوختی بنزین صدق نمی کند، تفاوت نرخ گازوییل در ایران و کشورهای اطراف نیز به حدی بالاست که قاچاق این فرآورده را نیز به شدت توجیه پذیر می نماید.نکته مهم اینجاست که قیمت بنزین و گازوییل در کشورهایی که درآمد سرانه کمتر از ایران را نیز دارند، تفاوتی آشکار با ایران دارد. ایران در رده کشورهایی با درامد متوسط رو به بالا در رده‌بندی‌های جهانی قرار می‌گیرد.

بررسی وضعیت گازوییل

برآوردها نشان می دهد نرخ گازوییل در ترکیه یک دلار و ۱۲ سنت و در ارمنستان ۱ دلار و ۹ سنت است. جدول زیر نشان دهنده نرخ گازوییل و بنزین و حداقل سود حاصله از قاچاق هر لیتر از این فرآورده های سوختی از ایران به کشورها اطراف است.

پیش از این ایران در سال ۱۳۸۹ یک بار به موضوع اصلاح قیمت سوخت ورود کرد و در قالب طرح هدفمندی یارانه ها در کنار تخصیص سهمیه به خودروها، دست به اصلاح قیمتی زد اما عدم تغییر قیمت‌ها در این سال های طولانی، با وجود رشد تورم از یک سو و شوک ارزی رخ داده در سال گذشته از سوی دیگر، سبب شد بار دیگر فاصله قیمتی بنزین در ایران و سایر کشورها افزایشی عمیق را تجربه کند.

طبق محاسبات ایران در حال حاضر، پس از ونزوئلا، ارزان ترین بنزین جهان را به شهروندانش عرضه می‌کند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند سیاست قیمتی، با توجه به وضعیت موجود اقتصادی نمی تواند جوابگوی حل مشکلات باشد از این رو ضرورت دارد در کنار سیاست قیمتی، سیاست های غیر قیمتی نیز با هدف بهبود وضعیت مصرف، رشد تکنولوژی در اقلام تولیدی مرتبط نظیر خودرو و البته گسترش حمل و نقل عمومی اتفاق بیفتد.

بنزین در حال حاضر به قیمت لیتری هزار تومان به صورت آزاد به شهروندان عرضه می شود. از نیمه مرداد استفاده از کارت سوخت شخصی برای خرید سوخت الزامی شد.

منبع: خبرآنلاین